Główny Urząd Nadzoru Budowlanego

1) Kiedy wyrób może być uznany za wyrób budowlany? Jakie przepisy regulują zasady wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i które wyroby im podlegają?
Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy o wyrobach budowlanych, przez wyrób budowlany należy rozumieć wyrób budowlany, o którym mowa w art. 2 pkt 1 rozporządzenia Nr 305/2011. Stosownie natomiast do ww. art. 2 pkt 1 rozporządzenia Nr 305/2011, "wyrób budowlany" oznacza każdy wyrób lub zestaw wyprodukowany i wprowadzony do obrotu w celu trwałego wbudowania w obiektach budowlanych lub ich częściach, którego właściwości wpływają na właściwości użytkowe obiektów budowlanych w stosunku do podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych.
Zasady wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych reguluje powyższe rozporządzenie Nr 305/2011, które obowiązuje w całości od dnia 1 lipca 2013 r. i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej, oraz ustawa o wyrobach budowlanych, która zgodnie z jej art. 1 określa m.in. zasady wprowadzania do obrotu na rynku krajowym wyrobów budowlanych.
Wymaganiom rozporządzenia Nr 305/2011, określającego tzw. system europejski wprowadzania wyrobów do obrotu (w którym stosowane jest oznakowanie CE), podlegają obowiązkowo te wyroby odpowiadające ww. definicji wyrobu budowlanego, które objęte są normami zharmonizowanymi w rozumieniu rozporządzenia, lub dla których wydane zostały (w wyniku dobrowolnie złożonego wniosku przez producenta) europejskie oceny techniczne.
Natomiast wymagania tzw. systemu krajowego (z oznakowaniem znakiem budowlanym), dotyczą tych wyrobów budowlanych wprowadzanych do obrotu na terytorium Polski, które nie podlegają obowiązkowo rozporządzeniu Nr 305/2011, i które jednocześnie objęte są zakresem przedmiotowym mandatów Komisji Europejskiej na ustanowienie norm zharmonizowanych lub wytycznych do europejskich aprobat technicznych. Wykaz ww. mandatów był ogłoszony obwieszczeniem Ministra Infrastruktury z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie wykazu mandatów udzielonych przez Komisję Europejską na opracowanie europejskich norm zharmonizowanych oraz wytycznych do europejskich aprobat technicznych, wraz z zakresem przedmiotowym tych mandatów (M. P. Nr 32, poz. 571). Aktualny wykaz tych mandatów Komisji Europejskiej oraz pełna ich treść (w języku angielskim oraz w części przetłumaczona na język polski) dostępne są m.in. na stronach internetowych Instytutu Techniki Budowlanej pod linkiem: http://www.itb.pl/wyroby-budowlane-objete-harmonizacja-europejska.

2) Co to są „zharmonizowane specyfikacje techniczne”?
Zgodnie z art. 2 pkt 10 rozporządzenia Nr 305/2011, "zharmonizowane specyfikacje techniczne" oznaczają normy zharmonizowane i europejskie dokumenty oceny.

3) Co to jest „norma zharmonizowana”?
Zgodnie z art. 2 pkt 11 rozporządzenia Nr 305/2011, "norma zharmonizowana" oznacza normę przyjętą przez jeden z europejskich organów normalizacyjnych wymienionych w załączniku I do dyrektywy 98/34/WE, na podstawie wniosku (zwanego mandatem) wydanego przez Komisję, zgodnie z art. 6 tej dyrektywy.
Komisja publikuje w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wykaz odniesień do norm zharmonizowanych, które są zgodne z odpowiednimi mandatami. Dla każdej normy zharmonizowanej w wykazie wskazuje się odniesienia do zastępowanych zharmonizowanych specyfikacji technicznych, o ile istnieją, datę początkową okresu koegzystencji i datę końcową okresu koegzystencji. Komisja publikuje aktualizacje tego wykazu (zobacz art. 17 ust. 5 rozporządzenia).
Dokonanie oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk określonych w normie zharmonizowanej dla zamierzonego zastosowania lub zamierzonych zastosowań, uprawnia producenta do sporządzenia deklaracji właściwości użytkowych i umieszczenia na wyrobie budowlanym oznakowania CE.
Komunikaty Komisji dotyczące publikacji tytułów i odniesień do norm zharmonizowanych są dostępne m.in. w bazie aktów prawnych Unii Europejskiej, pod linkiem: http://eur-lex.europa.eu. Aktualny Komunikat został opublikowany w dniu 28 października 2016 r.

4) Co to jest „europejski dokument oceny”?
"Europejski dokument oceny", zgodnie z art. 2 pkt 12 rozporządzenia Nr 305/2011, oznacza dokument przyjęty przez organizację JOT (tj. organizację jednostek ds. oceny technicznej) do celów wydawania europejskich ocen technicznych.
Europejskie dokumenty oceny są zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi, opracowywanymi i przyjmowanymi przez organizację JOT w następstwie wniosku o wydanie europejskiej oceny technicznej, złożonego przez producenta, dla każdego wyrobu budowlanego nieobjętego lub nie w pełni objętego normą zharmonizowaną, którego właściwości użytkowe w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk nie mogą być w pełni ocenione zgodnie z istniejącą normą zharmonizowaną (porównaj art. 19 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011).
Podstawa, zasady i procedura przyjmowania europejskich dokumentów oceny zostały określone przepisami art. 19, 20 i 21 oraz załącznikiem II rozporządzenia Nr 305/2011.
Jednocześnie, stosownie do przepisu przejściowego art. 66 ust. 3 ww. rozporządzenia, wytyczne do europejskich aprobat technicznych, opublikowane przed dniem 1 lipca 2013 r. zgodnie z art. 11 dyrektywy 89/106/EWG, mogą być stosowane jako europejskie dokumenty oceny.

5) Co to jest „europejska ocena techniczna”?
Zgodnie z art. 2 pkt 13 rozporządzenia Nr 305/2011, europejska ocena techniczna oznacza udokumentowaną ocenę właściwości użytkowych wyrobu budowlanego w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk zgodnie z odnośnym europejskim dokumentem oceny.
Europejska ocena techniczna jest udzielana na zasadach określonych przepisami art. 26 rozporządzenia Nr 305/2011. Jest ona wydawana przez jednostkę ds. oceny technicznej (zwaną JOT) na wniosek producenta, na podstawie europejskiego dokumentu oceny ustanowionego przez organizację JOT (tj. organizację koordynującą procedury ustanawiania projektów europejskich dokumentów oceny oraz wydawanie europejskich ocen technicznych). Zawiera właściwości użytkowe podlegające zadeklarowaniu, wyrażone w poziomach lub klasach, lub w sposób opisowy, odnoszące się do zasadniczych charakterystyk, które zostały uzgodnione przez producenta i JOT, do której skierowano wniosek o europejską ocenę techniczną dla deklarowanego zamierzonego zastosowania wyrobu, oraz szczegóły techniczne niezbędne do wdrożenia systemu oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych (art. 26 ust. 2 rozporządzenia).
Dokonanie oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych w odniesieniu do ww. zasadniczych charakterystyk uprawnia producenta do sporządzenia deklaracji właściwości użytkowych i umieszczenia na wyrobie budowlanym oznakowania CE.
Należy dodatkowo zauważyć, że wydawane na wniosek producenta "europejskie oceny techniczne" nie są - w odróżnieniu do europejskich aprobat technicznych, wydawanych na podstawie dotychczasowych przepisów - zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi.

6) Co to jest „europejska aprobata techniczna”?
W związku z wejściem w życie rozporządzenia Nr 305/2011, od 1 lipca 2013 r. europejskie aprobaty techniczne nie są już wydawane (i nie przedłuża się terminu ważności wcześniej wydanych europejskie aprobat technicznych). Jednak zgodnie z przepisem przejściowym rozporządzenia, wyrażonym w art. 66 ust. 4, producenci i importerzy mogą wykorzystywać europejskie aprobaty techniczne (wydane zgodnie z art. 9 dyrektywy 89/106/EWG przed dniem 1 lipca 2013 r.) jako europejskie oceny techniczne do końca okresu ważności tych aprobat.
Przez europejską aprobatę techniczną, zgodnie z uchylonym art. 2 pkt 3 ustawy o wyrobach budowlanych, należało rozumieć pozytywną ocenę techniczną przydatności wyrobu budowlanego do zamierzonego stosowania, uzależnioną od spełnienia wymagań podstawowych przez obiekty budowlane, w których wyrób jest stosowany, wydaną zgodnie z wymaganiami Unii Europejskiej (tj. z uchyloną dyrektywą 89/106/EWG). Dokonanie wymaganej oceny zgodności z europejską aprobatą techniczną, potwierdzającej zgodność wyrobu z tą zharmonizowaną specyfikacją, uprawniało producenta do wystawienia deklaracji zgodności i oznakowania wyrobu oznakowaniem CE.
Po 1 lipca 2013 r., zgodnie z wyżej opisanym przepisem przejściowym, do końca ważności aprobaty technicznej możliwe jest dokonanie oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk, których dotyczą ustalenia tej aprobaty. Uprawnia to producenta do sporządzenia deklaracji właściwości użytkowych i umieszczenia na wyrobie budowlanym oznakowania CE (zobacz również przepisy przejściowe art. 66 ust. 1 i 2 rozporządzenia Nr 305/2011).

7) Co to jest (krajowa) „aprobata techniczna”?
Zgodnie z uchylonym art. 2 pkt 2 ustawy o wyrobach budowlanych, przez aprobatę techniczną należy rozumieć pozytywną ocenę techniczną przydatności wyrobu budowlanego do zamierzonego stosowania, uzależnioną od spełnienia wymagań podstawowych przez obiekty budowlane, w których wyrób budowlany jest stosowany.
Aprobata techniczna jest rodzajem specyfikacji technicznej, o której mowa w § 2 pkt 1 rozporządzenia w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym. Dokonanie oceny zgodności wymaganej ww. rozporządzeniem ze specyfikacją techniczną, potwierdzającej zgodność wyrobu z tą specyfikacją, uprawnia producenta do wystawienia krajowej deklaracji zgodności i oznakowania wyrobu znakiem budowlanym.
Sposób udzielania, zmiany i uchylania aprobat technicznych, jednostki organizacyjne upoważnione do ich wydawania, wysokość odpłatności z tytułu weryfikacji wniosku o udzielenie aprobaty technicznej oraz sposób ustalania odpłatności za przeprowadzone czynności związane z udzielaniem, zmianą lub przedłużeniem ważności aprobaty technicznej zostały określone rozporządzeniem w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania.

W dniu 1 stycznia 2017 r. wejdą w życie zmienione przepisy ustawy o wyrobach budowlanych w zakresie wydawania dla wyrobów budowlanych krajowych ocen technicznych. Przestaną natomiast obowiązywać przepisy dotyczące wydawania aprobat technicznych - zobacz art. 8 i art. 9 w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych, ustawy - Prawo budowlane oraz ustawy o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2015 r. poz. 1165).

8) Co to jest oznakowanie CE?
Definicja "oznakowania CE" została określona w art. 2 pkt 20 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającego wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 339/93 (Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 30) i oznacza oznakowanie, za pomocą którego producent wskazuje, że produkt spełnia mające zastosowanie wymagania określone we wspólnotowym prawodawstwie harmonizacyjnym przewidującym jego umieszczanie. Wzór oznakowania CE określa załącznik II do tego rozporządzenia.
W odniesieniu do wyrobów budowlanych, wymagania jakie powinny być spełnione, by producent mógł na tych wyrobach umieścić oznakowanie CE, zostały ustalone przepisami rozporządzenia Nr 305/2011 - porównaj art. 5 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych. Poprzez umieszczenie oznakowania CE na wyrobie budowlanym producent wskazuje, że bierze na siebie odpowiedzialność za zgodność tego wyrobu z deklarowanymi właściwościami użytkowymi oraz za jego zgodność ze wszystkimi mającymi zastosowanie wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Nr 305/2011 i innym stosownym ustawodawstwie harmonizacyjnym Unii odnoszącym się do umieszczenia tego oznakowania (art. 8 ust. 2 akapit 3 rozporządzenia).

9) Co to jest znak budowlany?
Zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy o wyrobach budowlanych, przez znak budowlany należy rozumieć znak wskazujący, że wyrób budowlany oznaczony tym znakiem może być udostępniany na rynku krajowym i stosowany przy wykonywaniu robót budowlanych.
Wymagania, jakie powinny być spełnione, aby na wyrobie budowlanym można umieścić znak budowlany, reguluje przede wszystkim art. 8 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych oraz przepisy rozporządzenia w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym. Zgodnie natomiast z ww. przepisem art. 8 ust. 1 ustawy, oznakowanie wyrobu budowlanego znakiem budowlanym jest dopuszczalne jeżeli producent, mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego upoważniony przedstawiciel, dokonał oceny zgodności i wydał, na swoją wyłączną odpowiedzialność, krajową deklarację zgodności z Polską Normą wyrobu albo aprobatą techniczną. Ocena zgodności obejmuje właściwości użytkowe wyrobu budowlanego, odpowiednio do jego przeznaczenia, mające wpływ na spełnienie przez obiekt budowlany wymagań podstawowych.

10) Jakie wyroby można stosować przy wykonywaniu robót budowlanych?
Stosownie do postanowień art. 10 ustawy - Prawo budowlane, wyroby wytworzone w celu zastosowania w obiekcie budowlanym w sposób trwały o właściwościach użytkowych umożliwiających prawidłowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym spełnienie podstawowych wymagań, można stosować przy wykonywaniu robót budowlanych wyłącznie, jeżeli wyroby te zostały wprowadzone do obrotu lub udostępnione na rynku krajowym zgodnie z przepisami odrębnymi, a w przypadku wyrobów budowlanych - również zgodnie z zamierzonym zastosowaniem.
Powyższymi przepisami odrębnymi są między innymi:

• rozporządzenie Nr 305/2011, w odniesieniu do wyrobów budowlanych objętych normami zharmonizowanymi lub zgodnych z wydanymi dla nich europejskimi ocenami technicznymi,
• ustawa o wyrobach budowlanych wraz z aktami wykonawczymi, w odniesieniu do wyrobów budowlanych nieobjętych normami zharmonizowanymi, dla których zakończył się okres koegzystencji (o którym mowa w art. 17 ust. 5 ww. rozporządzenia), i dla których nie zostały wydane europejskie oceny techniczne.

O możliwości zastosowania wyrobu budowlanego w konkretnym obiekcie budowlanym decydują jego właściwości użytkowe. Oznakowanie wyrobu budowlanego oznakowaniem CE albo znakiem budowlanym - zgodnie z wymaganiami określonymi, odpowiednio, w rozporządzeniu Nr 305/2011 albo ustawie o wyrobach budowlanych - nie oznacza automatycznie możliwości zastosowania tego wyrobu w każdym obiekcie budowlanym. Możliwość zastosowania wyrobu zależy bowiem między innymi od warunków technicznych, jakie powinien spełnić dany obiekt budowlany.

1) Co należy rozumieć przez wprowadzenie wyrobów budowlanych do obrotu?
Zgodnie z art. 2 pkt 10 ustawy o wyrobach budowlanych ilekroć w ustawie jest mowa o wprowadzeniu do obrotu, należy przez to rozumieć wprowadzenie do obrotu, o którym mowa w art. 2 pkt 17 rozporządzenia Nr 305/2011. W myśl powyższych przepisów przez wprowadzenie do obrotu należy rozumieć udostępnienie po raz pierwszy wyrobu budowlanego na rynku unijnym. Natomiast udostępnienie na rynku oznacza każde dostarczenie wyrobu budowlanego w celu dystrybucji lub zastosowania na rynku unijnym w ramach działalności handlowej, odpłatnie lub nieodpłatnie. Wprowadzenie do obrotu obejmuje zatem również oferowanie do sprzedaży. Natomiast zgodnie z art. 543 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.), za ofertę sprzedaży uważa się wystawienie przez producenta wyrobu w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny.

Porównaj stanowisko Komisji Europejskiej, w tym zakresie, opublikowane w języku angielskim na jej stronie internetowej pod linkiem: http://ec.europa.eu/growth/sectors/construction/product-regulation/faq/index_en.htm.

2) Kto jest producentem wyrobu budowlanego i kiedy powinien zostać ustanowiony upoważniony przedstawiciel producenta?
Stosownie do art. 2 pkt 19 rozporządzenia Nr 305/2011 przez producenta należy rozumieć osobę fizyczną lub prawną, która produkuje wyrób budowlany lub która zleca zaprojektowanie lub wyprodukowanie wyrobu budowlanego i wprowadza ten wyrób do obrotu pod własną nazwą lub znakiem firmowym.
Ponadto w myśl art. 15 rozporządzenia Nr 305/2011, importera lub dystrybutora uważa się na użytek tego rozporządzenia za producenta, wskutek czego podlegają oni obowiązkom producenta określonym w art. 11, w przypadku gdy wprowadzają oni wyrób do obrotu pod własną nazwą lub znakiem towarowym lub gdy zmieniają oni w taki sposób wyrób budowlany wcześniej wprowadzony do obrotu, że może to wpływać na zgodność z deklaracją właściwości użytkowych.
Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 22 rozporządzenia Nr 305/2011 upoważnionym przedstawicielem jest osoba fizyczna lub prawna mającą siedzibę w Unii, która otrzymała pisemne pełnomocnictwo producenta do wykonywania w jego imieniu określonych zadań.
Jednocześnie zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o wyrobach budowlanych przez producenta należy rozumieć także upoważnionego przedstawiciela producenta.
W przypadku wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu w systemie europejskim, tj. z oznakowaniem CE, producent, mający siedzibę poza terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw EFTA może ale nie musi ustanowić swojego przedstawiciela na terytorium Wspólnoty, np. na terytorium Polski. W tym zakresie ustawa o wyrobach budowlanych ani rozporządzenie Nr 305/2011 nie określają takiego obowiązku. Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych, oznakowanie wyrobu budowlanego znakiem budowlanym jest dopuszczalne, jeżeli producent, mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego upoważniony przedstawiciel, dokonał oceny zgodności i wydał, na swoją wyłączną odpowiedzialność, krajową deklarację zgodności z Polską Normą wyrobu albo aprobatą techniczną.
Powyższe oznacza, że w przypadku wyrobów budowlanych wprowadzanych do obrotu w systemie krajowym, tj. z oznakowaniem znakiem budowlanym, producent posiadający siedzibę poza granicami Polski jest zobowiązany ustanowić swojego upoważnionego przedstawiciela mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez upoważnienie go na piśmie do działania w jego imieniu.

3) Kogo i jak producent może ustanowić swoim upoważnionym przedstawicielem i jakie obowiązki ciążą na upoważnionym przedstawicielu?
Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o wyrobach budowlanych, ilekroć w ustawie jest mowa o producencie, należy przez to rozumieć także upoważnionego przedstawiciela producenta. Upoważniony przedstawiciel producenta ponosi więc odpowiedzialność administracyjną za wyrób budowlany jak jego producent. Do upoważnionego przedstawiciela właściwy organ nadzoru budowlanego może kierować żądania oraz wydawać nakazy jak w przypadku producenta. Stosownie do definicji ustanowionej w art. 2 pkt 22 rozporządzenia Nr 305/2011 upoważnionym przedstawicielem jest osoba fizyczna lub prawna mającą siedzibę w Unii, która otrzymała pisemne pełnomocnictwo producenta do wykonywania w jego imieniu określonych zadań.
W myśl art. 12 rozporządzenia Nr 305/2011 upoważniony przedstawiciel wykonuje zadania określone w pełnomocnictwie. Upoważnienie powinno być zatem sporządzone pisemnie i powinno jednoznacznie wskazywać, jakie zadania producent przekazuje do wykonywania w jego imieniu, a w szczególności pozwalać upoważnionemu przedstawicielowi na wykonywanie co najmniej następujących zadań:

• przechowywanie deklaracji właściwości użytkowych i dokumentacji technicznej do dyspozycji krajowych organów nadzoru przez okres, o którym mowa w art. 11 ust. 2,
• na uzasadnione żądanie właściwego organu krajowego dostarczenie temu organowi wszelkich informacji i dokumentacji, niezbędnych do wykazywania zgodności danego wyrobu budowlanego z deklaracją właściwości użytkowych i z innymi mającymi zastosowanie wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu,
• na żądanie właściwych organów krajowych współpracę z nimi we wszelkich działaniach podjętych w celu usunięcia zagrożeń, jakie stwarzają wyroby budowlane objęte pełnomocnictwem udzielonym upoważnionemu przedstawicielowi.

Natomiast sporządzanie dokumentacji technicznej nie może wchodzić w zakres pełnomocnictwa udzielonego upoważnionemu przedstawicielowi.

4) Kto jest importerem wyrobu budowlanego i jakie na nim ciążą obowiązki?
Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 2 pkt 21 rozporządzenia Nr 305/2011 importerem jest osoba fizyczna lub prawna mająca siedzibę w Unii, która wprowadza wyrób budowlany z państwa trzeciego do obrotu w Unii. Obowiązki importera w zakresie wyrobów budowlanych podlegających ww. rozporządzeniu określone zostały przepisami art. 13 rozporządzenia Nr 305/2011, w myśl których:

• importer wprowadza do obrotu w Unii wyłącznie wyroby budowlane, które są zgodne z mającymi zastosowanie wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu,
• przed wprowadzeniem wyrobu budowlanego do obrotu importer zapewnia przeprowadzenie przez producenta oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych. Zapewnia także sporządzenie przez producenta dokumentacji technicznej, o której mowa w art. 11 ust. 1 akapit drugi, oraz deklaracji właściwości użytkowych zgodnie z art. 4 i 6 . Importer zapewnia także, by wyrób nosił, gdy jest to wymagane, oznakowanie CE, by wyrobowi towarzyszyły wymagane dokumenty oraz by producent spełnił wymagania określone w art. 11 ust. 4 i 5,
• w przypadku gdy importer uznaje lub ma powody, by uważać, że wyrób budowlany nie jest zgodny z deklaracją właściwości lub z innymi mającymi zastosowanie wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu, importer nie wprowadza wyrobu budowlanego do obrotu, dopóki wyrób ten nie będzie odpowiadał towarzyszącej mu deklaracji właściwości użytkowych i innym mającym zastosowanie wymaganiom określonym w niniejszym rozporządzeniu lub dopóki deklaracja właściwości użytkowych nie zostanie poprawiona. Ponadto jeżeli wyrób budowlany stwarza zagrożenie, importer informuje o tym producenta oraz organy nadzoru rynku,
• importer wskazuje swoją nazwę, nazwę zastrzeżoną lub zastrzeżony znak towarowy i swój adres kontaktowy na wyrobie budowlanym lub - jeśli nie jest to możliwe - na jego opakowaniu lub w dokumencie towarzyszącym wyrobowi,
• importer podczas udostępniania wyrobu budowlanego na rynku zapewnia, by wyrobowi towarzyszyły instrukcje obsługi i informacje na temat bezpieczeństwa w języku określonym przez dane państwo członkowskie, łatwo zrozumiałym dla użytkowników,
• importer zapewnia, aby – w czasie, gdy ponosi on odpowiedzialność za wyrób budowlany – warunki jego przechowywania lub transportu nie wpływały niekorzystnie na jego zgodność z deklaracją właściwości użytkowych i z innymi mającymi zastosowanie wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu,
• importer – w stosownych przypadkach w odniesieniu do zapewnienia dokładności, wiarygodności i stałości deklarowanych właściwości użytkowych wyrobu budowlanego – prowadzi badania próbek wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu lub udostępnionych na rynku, rozpatruje reklamacje oraz – jeśli wystąpi taka konieczność – prowadzi ewidencję skarg, wyrobów niezgodnych i wyrobów wycofanych od użytkowników, a także informuje dystrybutorów o tego rodzaju działaniach w zakresie monitorowania,
• importer, który uzna lub ma powody, by uważać, że wprowadzony przez niego do obrotu wyrób budowlany nie jest zgodny z deklaracją właściwości użytkowych lub z innymi mającymi zastosowanie wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu, natychmiast podejmuje konieczne środki naprawcze w celu zapewnienia zgodności wyrobu lub, stosownie do okoliczności, jego wycofania z obrotu lub od użytkowników. Ponadto jeżeli wyrób stwarza zagrożenie, importer niezwłocznie informuje o tym właściwe organy krajowe państw członkowskich, w których udostępnił wyrób budowlany, podając szczegółowe informacje, w szczególności o niezgodności oraz podjętych środkach naprawczych,
• importer przechowuje kopię deklaracji właściwości użytkowych do dyspozycji organów nadzoru rynku przez okres, o którym mowa w art. 11 ust. 2, i zapewnia by dokumentacja techniczna była udostępniona tym organom na ich żądanie,
• na uzasadnione żądanie właściwego organu krajowego importer dostarcza mu wszelkie informacje i dokumentację, niezbędne do wykazania zgodności danego wyrobu budowlanego z deklaracją właściwości użytkowych i z innymi mającymi zastosowanie wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu, w języku łatwo zrozumiałym dla tego organu. Na żądanie tego organu współpracuje z nim we wszelkich działaniach podjętych w celu usunięcia zagrożeń, jakie stwarzają wyroby budowlane wprowadzone przez niego do obrotu.

Jednocześnie importer może zostać zobowiązany do podjęcia np. czynności naprawczych, o których mowa w art. 56, 58 i 59 rozporządzenia Nr 305/2011, dotyczących m.in. postępowania z wyrobami budowlanymi stanowiącymi zagrożenie.
Ponadto stosownie do art. 15 rozporządzenia Nr 305/2011, importera uważa się na użytek niniejszego rozporządzenia za producenta, wskutek czego podlega on obowiązkom producenta określonym w art. 11, w przypadku gdy wprowadza on wyrób do obrotu pod własną nazwą lub znakiem towarowym lub gdy zmienia on w taki sposób wyrób budowlany wcześniej wprowadzony do obrotu, że może to wpływać na zgodność z deklaracją właściwości użytkowych.

5) Kiedy wyrób budowlany może być wprowadzony do obrotu i nadaje się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych?
Zasady wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych określają przepisy rozporządzenia Nr 305/2011 oraz ustawy o wyrobach budowlanych. Postanowieniom ww. rozporządzenia Nr 305/2011, które obowiązuje w całości od 1 lipca 2013 r. i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich, podlegają obowiązkowo wyroby budowlane objęte normami zharmonizowanymi lub dla których wydane zostały europejskie oceny techniczne. Wyroby te mogą być wprowadzone do obrotu - co do zasady - wyłącznie po umieszczeniu na nich oznakowania CE. Do pozostałych wyrobów budowlanych niepodlegających wymaganiom powyższego rozporządzenia stosuje się odpowiednie postanowienia zawarte w ustawie o wyrobach budowlanych, w tym dotyczące wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych w systemie krajowym ze znakiem budowlanym.
W myśl generalnej zasady wyrażonej w art. 4 ustawy o wyrobach budowlanych wyrób budowlany może być wprowadzony do obrotu lub udostępniany na rynku krajowym, jeżeli nadaje się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych, w zakresie odpowiadającym jego właściwościom użytkowym i zamierzonemu zastosowaniu, co oznacza że jego właściwości użytkowe umożliwiają prawidłowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym, w których ma on być zastosowany w sposób trwały, spełnienie podstawowych wymagań, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo budowlane. Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o wyrobach budowlanych wyrób budowlany:

• objęty normą zharmonizowaną lub zgodny z wydaną dla niego europejską oceną techniczną, może być wprowadzony do obrotu lub udostępniany na rynku krajowym wyłącznie zgodnie z rozporządzeniem Nr 305/2011. Wzór oznakowania CE określa załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającego wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylające rozporządzenie EWG nr 339/93 (Dz. U. L 218 z 13.8.2008, s. 30),
• nieobjęty normą zharmonizowaną, dla której zakończył się okres koegzystencji, o którym mowa w art. 17 ust. 5 rozporządzenia Nr 305/2011, i dla którego nie została wydana europejska ocena techniczna, może być wprowadzony do obrotu lub udostępniany na rynku krajowym, jeżeli został oznakowany znakiem budowlanym, którego wzór określa załącznik nr 1 do ustawy o wyrobach budowlanych.

Ponadto, zgodnie z przepisem art. 5 ust. 3 ustawy o wyrobach budowlanych wyrób budowlany nieobjęty zakresem przedmiotowym zharmonizowanych specyfikacji technicznych, o których mowa w art. 2 pkt 10 rozporządzenia Nr 305/2011, może być udostępniany na rynku krajowym, jeżeli został legalnie wprowadzony do obrotu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz w Turcji, a jego właściwości użytkowe umożliwiają spełnienie podstawowych wymagań przez obiekty budowlane zaprojektowane i budowane w sposób określony w przepisach techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej. Wraz z wyrobem budowlanym udostępnianym na rynku krajowym dostarcza się informacje o jego właściwościach użytkowych oznaczonych zgodnie z przepisami państwa, w którym wyrób został wprowadzony do obrotu, instrukcje stosowania i instrukcje obsługi oraz informacje dotyczące zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa, jakie wyrób ten stwarza podczas stosowania i użytkowania. Powyższe oznacza, że takie wyroby budowlane nieobjęte jeszcze zharmonizowanymi przepisami, mogą być wprowadzane swobodnie na rynek polski bez potrzeby ich znakowania znakiem budowlanym.

6) Kto jest odpowiedzialny za wprowadzenie wyrobów budowlanych do obrotu?
Podmioty, które dokonują wprowadzenia do obrotu wyrobów budowlanych, tj. producent, upoważniony przedstawiciel producenta oraz importer, ponoszą określoną odpowiedzialność za wyroby budowlane wprowadzone do obrotu, w tym w szczególności odpowiedzialność karną.
Obowiązki ww. podmiotów dotyczące wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu zostały określone przepisami:

• rozporządzenia Nr 305/2011,
• ustawy o wyrobach budowlanych wraz z aktami wykonawczymi.

Ponadto stosownie do art. 15 rozporządzenia Nr 305/2011, również dystrybutora (obok importera) uważa się na użytek niniejszego rozporządzenia za producenta, wskutek czego podlega on obowiązkom producenta określonym w art. 11, w przypadku gdy wprowadza on wyrób do obrotu pod własną nazwą lub znakiem towarowym lub gdy zmienia on w taki sposób wyrób budowlany wcześniej wprowadzony do obrotu, że może to wpływać na zgodność z deklaracją właściwości użytkowych.

7)  Jakie są warunki wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu?
W świetle art. 1, rozporządzenie Nr 305/2011 określa warunki wprowadzania do obrotu lub udostępniania na rynku wyrobów budowlanych, poprzez ustanowienie zharmonizowanych zasad wyrażania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych w odniesieniu do ich zasadniczych charakterystyk oraz zharmonizowanych zasad stosowania oznakowania CE na tych wyrobach.
Stosownie do art. 4 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011, jeżeli wyrób budowlany objęty jest normą zharmonizowaną lub jest zgodny z wydaną dla niego europejską oceną techniczną, producent sporządza deklarację właściwości użytkowych przy wprowadzeniu takiego wyrobu do obrotu. Przez sporządzenie deklaracji właściwości użytkowych producent przyjmuje na siebie odpowiedzialność za zgodność wyrobu budowlanego z zadeklarowanymi przez siebie właściwościami użytkowymi dla określonych zasadniczych charakterystyk wyrobu odpowiednich dla zamierzonego zastosowania (por. art. 4 ust. 3 i art. 6 ust. 3 rozporządzenia Nr 305/2011). Zgodnie zaś z art. 8 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia Nr 305/2011, oznakowanie CE umieszcza się na wyrobach budowlanych, dla których producent sporządził deklarację właściwości użytkowych zgodnie z art. 4 i 6.
W myśl art. 8 ust. 3 rozporządzenia Nr 305/2011 dla każdego wyrobu budowlanego objętego normą zharmonizowaną lub dla którego wydana została europejska ocena techniczna oznakowanie CE jest jedynym oznakowaniem potwierdzającym zgodność wyrobu budowlanego z deklarowanymi właściwościami użytkowymi w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk, objętych tą normą zharmonizowaną lub europejską oceną techniczną. Państwa członkowskie nie wprowadzają zatem do środków krajowych żadnych odniesień lub wycofują z nich wszelkie odniesienia do innego niż oznakowanie CE oznakowania potwierdzającego zgodność z deklarowanymi właściwościami użytkowymi w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk objętych normą zharmonizowaną.
Wyjaśnić należy, iż mając na uwadze art. 17 ust. 5 rozporządzenia Nr 305/2011 za normy zharmonizowane należy uważać normy ujęte w aktualnym wykazie odniesień do norm zharmonizowanych opublikowanym przez Komisję Europejską w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej Komunikatem Komisji w ramach wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylającego dyrektywę Rady 89/106/EWG dotyczącym publikacji tytułów i odniesień do norm zharmonizowanych na mocy prawodawstwa harmonizacyjnego Unii. Komunikaty Komisji są dostępne m.in. w bazie aktów prawnych Unii Europejskiej, pod linkiem: http://eur-lex.europa.eu.

Natomiast producent może złożyć wniosek o wydanie europejskiej oceny technicznej, którą jednostka ds. oceny technicznej (JOT) może wydać na podstawie europejskiego dokumentu oceny, a w razie jego braku - organizacja JOT opracowuje i przyjmuje europejski dokument oceny dla wyrobu budowlanego nieobjętego lub nie w pełni objętego normą zharmonizowaną, którego właściwości użytkowe w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk nie mogą być w pełni ocenione zgodnie z istniejącą normą zharmonizowaną (por. art. 19 ust. 1 i art. 26 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011). Jednakże producent nie ma obowiązku wystąpienia o wydanie europejskiej oceny technicznej. W sytuacji gdy producent nie wystąpi lub nie zostanie mu wydana europejska ocena techniczna nie ma zatem możliwości sporządzenia deklaracji właściwości użytkowych i umieszczenia oznakowania CE na wyrobie.
Wobec powyższego, wymaganiom rozporządzenia Nr 305/2011 podlegają obowiązkowo wyroby budowlane objęte normami zharmonizowanymi lub dla których wydane zostały europejskie oceny techniczne. Wyroby te mogą być wprowadzone do obrotu - co do zasady - po umieszczeniu na nich oznakowania CE (zobacz art. 4 ust. 1 i art. 8 ust. 3 rozporządzenia Nr 305/2011). Dopuszczalne odstępstwo od tego obowiązku określają przepisy art. 5 w zw. z art. 8 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia Nr 305/2011.

Procedura wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych w systemie europejskim, z oznakowaniem CE, jest następująca:

• wprowadzenie do obrotu wyrobu budowlanego w systemie europejskim jest możliwe, jeżeli została dla niego ustanowiona norma zharmonizowana lub gdy wyrób jest zgodny z wydaną dla niego europejską oceną techniczną,
• ocena i weryfikacja stałości właściwości użytkowych wyrobu budowlanego w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk przeprowadzana jest zgodnie z jednym z systemów określonych w załączniku V rozporządzenia Nr 305/2011, ze zmianą wprowadzoną rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) Nr 568/2014 z dnia 18 lutego 2014 r. zmieniające załącznik V do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 dotyczącego oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych (Dz. U. L 157 z 27.5.2014, s. 76) przez producenta, z udziałem, jeżeli zastosowany system oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych tego wymaga, jednostki notyfikowanej (notyfikowanej jednostki certyfikującej albo notyfikowanego laboratorium). W każdym systemie oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wymagane jest utworzenie i prowadzenie przez producenta zakładowej kontroli produkcji,
• producent wyrobu sporządza, jako podstawę do deklaracji właściwości użytkowych, dokumentację techniczną opisującą wszystkie istotne elementy związane z wymaganym systemem oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych,
• po przeprowadzeniu oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych producent sporządza deklarację właściwości użytkowych zgodnie z art. 4 i 6 rozporządzenia Nr 305/2011 ze zmianą wprowadzoną rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) Nr 574/2014 z dnia 21 lutego 2014 r. zmieniającym załącznik III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 w odniesieniu do wzoru, który należy stosować przy sporządzaniu deklaracji właściwości użytkowych wyrobów budowlanych (Dz. U. L 159 z 28.5.2014, s. 41) - która wyraża właściwości użytkowe wyrobu budowlanego w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk zgodnie z odpowiednimi zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi (tj. normami zharmonizowanymi lub europejskimi dokumentami oceny) dla deklarowanego zamierzonego zastosowania lub zastosowań tego wyrobu - oraz umieszcza oznakowanie CE wraz z informacją towarzyszącą temu oznakowaniu, w sposób określony w art. 9 rozporządzenia Nr 305/2011. Poprzez umieszczenie lub zlecenie umieszczenia oznakowania CE producent bierze na siebie odpowiedzialność za zgodność wyrobu budowlanego z deklarowanymi właściwościami użytkowymi oraz za jego zgodność ze wszystkimi mającymi zastosowanie wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Nr 305/2011 i innymi stosownym ustawodawstwem harmonizacyjnymi Unii odnoszącym się do umieszczania tego oznakowania - a wyrób może być wprowadzony do obrotu na wspólny rynek europejski.

Procedura wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych w systemie krajowym, z oznakowaniem znakiem budowlanym, jest następująca:

• określenie specyfikacji technicznej, m.in. w zależności od zamierzonego przeznaczenia wyrobu, którą może być Polska Norma wyrobu, niemająca statusu normy wycofanej, lub aprobata techniczna (jeżeli dla wyrobu budowlanego nie została ustanowiona Polska Norma wyrobu, wówczas producent powinien uzyskać aprobatę techniczną);
• producent wyrobu lub jego upoważniony przedstawiciel, mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (którego ustanowienie jest obligatoryjne, jeżeli siedziba producenta jest zlokalizowana poza granicami Polski), dokonuje właściwej oceny zgodności wyrobu ze specyfikacją techniczną, z udziałem, jeśli zastosowany system oceny zgodności tego wymaga, jednostki akredytowanej (akredytowanej jednostki certyfikującej wyroby albo akredytowanego laboratorium). W każdym systemie oceny zgodności wymagane jest utworzenie i prowadzenie przez producenta zakładowej kontroli produkcji;
• po wykazaniu w wyniku dokonanej oceny zgodności, że wyrób spełnia wymagania określone w specyfikacji technicznej, producent wyrobu (lub jego upoważniony przedstawiciel) wystawia krajową deklarację zgodności i następnie umieszcza na wyrobie znak budowlany, dołączając do wyrobu wymaganą informację - a wyrób może zostać wprowadzony do obrotu.

Sposób deklarowania zgodności wyrobów budowlanych na podstawie oceny zgodności z Polską Normą wyrobu, niemającą statusu normy wycofanej, lub aprobatą techniczną, wymagane systemy oceny zgodności dla poszczególnych grup wyrobów budowlanych, sposób znakowania wyrobów budowlanych znakiem budowlanym, zawartość i wzór krajowej deklaracji zgodności oraz zakres informacji dołączanej do wyrobu budowlanego znakowanego znakiem budowlanym zostały określone rozporządzeniem w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym.
Ponadto należy zauważyć, że wyroby budowlane oznakowane zgodnie z ww. zasadami znakiem budowlanym i wprowadzone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, mogą być następnie przedmiotem swobodnego przepływu towaru do innych państw członkowskich w ramach rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, stosownie do postanowień rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 764/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającego procedury dotyczące stosowania niektórych krajowych przepisów technicznych do produktów wprowadzonych legalnie do obrotu w innym państwie członkowskim oraz uchylającego decyzję Nr 3052/95/WE (Dz. U. L 218 z 13.8.2008, s. 21).

8) Czy producent spoza EOG może wprowadzać wyroby budowlane na rynek europejski i na jakich zasadach?
Producent spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego może wprowadzić wyrób budowlany do obrotu na rynek europejski zgodnie z systemem europejskim - stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych oraz na zasadach określonych w rozporządzeniu Nr 305/2011, które obowiązuje w całości od 1 lipca 2013 r. i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Wymaganiom rozporządzenia Nr 305/2011 podlegają obowiązkowo wyroby budowlane objęte normami zharmonizowanymi lub dla których wydane zostały europejskie oceny techniczne (zobacz art. 4 ust. 1 oraz art. 8 ust. 2 akapit pierwszy i ust. 3 rozporządzenia Nr 305/2011). Zgodnie z art. 4 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011, jeżeli wyrób budowlany objęty jest normą zharmonizowaną lub jest zgodny z wydaną dla niego europejską oceną techniczną, producent sporządza deklarację właściwości użytkowych przy wprowadzeniu takiego wyrobu do obrotu. Przez sporządzenie deklaracji właściwości użytkowych producent przyjmuje na siebie odpowiedzialność za zgodność wyrobu budowlanego z zadeklarowanymi w ten sposób właściwościami użytkowymi. Podstawę do deklaracji właściwości użytkowych stanowi sporządzana przez producenta dokumentacja techniczna opisująca wszystkie istotne elementy związane z wymaganym systemem oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych. Stosownie do art. 8 ust. 2 akapit pierwszy i drugi rozporządzenia Nr 305/2011, oznakowanie CE umieszcza się na wyrobach budowlanych, dla których producent sporządził deklarację właściwości użytkowych zgodnie z art. 4 i 6, a jeżeli deklaracja właściwości użytkowych nie została sporządzona przez producenta zgodnie z tymi przepisami, oznakowania CE nie umieszcza się. Oznakowanie CE umieszcza się wraz z informacją towarzyszącą temu oznakowaniu, w sposób określony w art. 9 rozporządzenia Nr 305/2011.
Ponadto, na rynek polski, który od dnia 1 maja 2004 r. stanowi część rynku europejskiego, producent może wprowadzić do obrotu wyrób budowlany - nieobjęty normą zharmonizowaną, dla której zakończył się okres koegzystencji, o którym mowa w art. 17 ust. 5 rozporządzenia Nr 305/2011, i dla którego nie została wydana europejska ocena techniczna - zgodnie z systemem krajowym, wg którego wyrób budowlany jest oznakowany znakiem budowlanym (zobacz art. 5 ust. 2 i art. 8 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych). W systemie tym producent zagraniczny zobowiązany jest ustanowić swojego upoważnionego przedstawiciela, mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Producent wyrobu lub jego upoważniony przedstawiciel, mający siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, obowiązany jest przeprowadzić ocenę zgodności wyrobu ze specyfikacją techniczną wyrobu (Polską Normą wyrobu, niemającą statusu normy wycofanej, albo krajową aprobatą techniczną), z udziałem jednostki akredytowanej, jeżeli jej udział przewidziany jest w zastosowanym systemie oceny zgodności, a po potwierdzeniu, że wyrób spełnia wymagania określone w specyfikacji technicznej, wydać krajową deklarację zgodności z tą specyfikacją i umieścić na wyrobie znak budowlany oraz dołączyć wymagane informacje stosownie do wymagań rozporządzenia w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym.
Wyroby budowlane oznakowane zgodnie z ww. zasadami znakiem budowlanym i wprowadzone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, mogą być następnie przedmiotem swobodnego przepływu towaru do innych państw członkowskich w ramach rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, stosownie do postanowień rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 764/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającego procedury dotyczące stosowania niektórych krajowych przepisów technicznych do produktów wprowadzonych legalnie do obrotu w innym państwie członkowskim oraz uchylającego decyzję Nr 3052/95/WE (Dz. U. L 218 z 13.8.2008, s. 21).
Zauważyć również należy, że producent spoza EOG może wprowadzać na rynek europejski wyroby budowlane nieobjęte zakresem przedmiotowym zharmonizowanych specyfikacji technicznych, tj. norm zharmonizowanych i europejskich dokumentów oceny, stosując obowiązujące w tym zakresie przepisy państwa członkowskiego UE, w którym wprowadza dany wyrób do obrotu.
Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 3 ustawy o wyrobach budowlanych wyrób budowlany nieobjęty zakresem przedmiotowym zharmonizowanych specyfikacji technicznych, o których mowa w art. 2 pkt 10 rozporządzenia Nr 305/2011, może być udostępniany na rynku krajowym, jeżeli został legalnie wprowadzony do obrotu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz w Turcji, a jego właściwości użytkowe umożliwiają spełnienie podstawowych wymagań przez obiekty budowlane zaprojektowane i budowane w sposób określony w przepisach techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej. Wraz z wyrobem budowlanym udostępnianym na rynku krajowym dostarcza się informacje o jego właściwościach użytkowych oznaczonych zgodnie z przepisami państwa, w którym wyrób budowlany został wprowadzony do obrotu, instrukcje stosowania, instrukcje obsługi oraz informacje dotyczące zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa, jakie wyrób ten stwarza podczas stosowania i użytkowania.

9) Co oznacza „wyrób budowlany dopuszczony do jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym”?
Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych, dopuszczone do jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym są wyroby budowlane, z wyłączeniem wyrobów, o których mowa w art. 5 ust. 1 (tj. objętych normami zharmonizowanymi lub zgodnymi z wydanymi dla nich europejskimi ocenami technicznymi), wykonane według indywidualnej dokumentacji technicznej, sporządzonej przez projektanta (konkretnego) obiektu lub z nim uzgodnionej, dla których producent wydał oświadczenie, że zapewniono zgodność wyrobu budowlanego z tą dokumentacją oraz z przepisami.
Indywidualna dokumentacja techniczna, o której mowa powyżej, powinna zawierać opis rozwiązania konstrukcyjnego, charakterystykę materiałową i informację dotyczącą projektowanych właściwości użytkowych wyrobu budowlanego oraz określać warunki jego zastosowania w danym obiekcie budowlanym, a także, w miarę potrzeb, instrukcję obsługi i eksploatacji. Natomiast oświadczenie producenta powinno zawierać: nazwę i adres wydającego oświadczenie, nazwę wyrobu budowlanego i miejsce jego wytworzenia, identyfikację dokumentacji technicznej, stwierdzenie zgodności wyrobu budowlanego z dokumentacją techniczną oraz przepisami, adres obiektu budowlanego (budowy), w którym wyrób budowlany ma być zastosowany, miejsce i datę wydania oraz podpis wydającego oświadczenie (art. 10 ust. 2 i ust. 3 ww. ustawy).
Wyroby dopuszczone do jednostkowego zastosowania nie są oznakowane oznakowaniem CE ani znakiem budowlanym. Z określenia "wyrób przeznaczony do jednostkowego zastosowania" wynika, że nie jest to wyrób seryjnie produkowany z przeznaczeniem do powszechnego stosowania. Wyrób przeznaczony do jednostkowego zastosowania nie może stanowić przedmiotu swobodnego obrotu handlowego, to znaczy, że wyrób taki nie może być odstąpiony, sprzedany bądź przekazany w celu zastosowania w innym obiekcie budowlanym.
Przepis powyższy znajduje zastosowanie w szczególnych przypadkach, dotyczy mianowicie wyrobów zaprojektowanych i wytworzonych z uwagi na specjalne potrzeby, wyprodukowanych dla jednego, konkretnego przypadku zastosowania, wymagających często dostosowania urządzeń produkcyjnych do ich wytworzenia tak aby mogły być zastosowane w tym obiekcie.

10) Co oznacza, że „regionalny wyrób budowlany” jest wytwarzany tradycyjnie na określonym terenie przy użyciu metod sprawdzonych w wieloletniej praktyce i że przeznaczony jest do lokalnego stosowania? Czy takie wyroby można sprzedawać i stosować na terenie całej Polski?
Definicję regionalnego wyrobu budowlanego zawiera art. 8 ust. 2 ustawy o wyrobach budowlanych, który stanowi, że wyrób budowlany wytwarzany tradycyjnie, na określonym terenie przy użyciu metod sprawdzonych w wieloletniej praktyce, przeznaczony do lokalnego stosowania, zwany dalej "regionalnym wyrobem budowlanym", może być oznakowany znakiem budowlanym, na wyłączną odpowiedzialność producenta (po uznaniu wyrobu za regionalny wyrób budowlany zgodnie z procedurą określoną w art. 8 ust. 3 ww. ustawy). Wzór znaku budowlanego przedstawia załącznik nr 1 do ustawy. Wyrób budowlany oznakowany znakiem budowlanym zgodnie z wymaganiami ustawy o wyrobach budowlanych, w tym regionalny wyrób budowlany, może zostać wprowadzony do obrotu (art. 4 i art. 5 ust. 2 ww. ustawy).
Przesłanki powyższe (wymienione w art. 8 ust. 2 ww. ustawy o wyrobach budowlanych), określające cechy "regionalnego wyrobu budowlanego", powinny być spełnione łącznie przez wyrób budowlany, aby właściwy wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego mógł, działając na podstawie przepisu art. 8 ust. 3 ww. ustawy, uznać, w drodze decyzji, na wniosek producenta, że dany wyrób budowlany jest regionalnym wyrobem budowlanym.
Określenie "wytwarzany tradycyjnie" odnosi się głównie do sposobu wytwarzania wyrobu, przy czym znaczenie słowa "tradycyjnie" należy rozumieć zgodnie ze znaczeniem językowym tego słowa, tzn. że wyrób jest wytwarzany według opartego na tradycji sposobu, przekazywanego z pokolenia na pokolenie (a więc - sposób wytwarzania wyrobu nie może być oparty na wiedzy naukowo- technicznej).
Poprzez "wytwarzany . na określonym terenie" należy rozumieć, że wyrób jest wytwarzany przez producentów lokalnych (regionalnych) w zakładach położonych na terenie danego "regionu", który jednakże w odniesieniu do "regionalnego wyrobu budowlanego", nie może obejmować terenu większego niż terytorium jednego województwa - z uwagi na właściwość miejscową organu wydającego ww. decyzję.
Natomiast z określenia: wytwarzany na określonym terenie przy użyciu "metod sprawdzonych w wieloletniej praktyce" wynika, że na określonym terenie znajdują się obiekty budowlane, w których zastosowano wytwarzany na tym terenie regionalny wyrób budowlany, a obiekty te spełniają wymagania podstawowe, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy - Prawo budowlane.
Ponadto powyższa "sprawdzalność" metod wytwarzania musi być ustalona w wieloletniej praktyce, przez wytwarzanie i stosowanie w obiektach budowlanych przez pokolenia. Kwestia długości powyższego okresu, w którym stosowanie wyrobu sprawdziło się - należy rozpatrywać, biorąc pod uwagę rodzaj i przeznaczenie wyrobu budowlanego oraz przewidywany okres użytkowania obiektu (np. przy założeniu użytkowania obiektu przez 50 lat - nie można uznać, że metoda wytwarzania wyrobu sprawdziła się, gdy wyrób jest stosowany np. od 40 lat).
Natomiast określenie, że wyrób jest "przeznaczony do lokalnego stosowania", oznacza, że nie jest on przeznaczony do powszechnego stosowania. Jego przydatność do stosowania została potwierdzona wieloletnim stosowaniem na określonym terenie - ma więc właściwości użytkowe umożliwiające jego zastosowanie w obiekcie budowlanym w sposób zapewniający spełnienie wymagań podstawowych przez obiekt budowlany, który jest zlokalizowany na tym terenie, na którym jego stosowanie sprawdziło się.
Przepis ten dotyczy zatem producentów lokalnych i rzemieślników, którzy w danym regionie (np. na Mazowszu) od wielu lat wytwarzają wyroby według tradycyjnego, charakterystycznego dla danego regionu i ustalonego w wieloletniej praktyce sposobu, przekazywanego z pokolenia na pokolenie, a przydatność wyrobów do stosowania została potwierdzona w toku wieloletniego użytkowania obiektów budowlanych, w których zastosowano te wyroby. Niepowtarzalny charakter wyrobu regionalnego może być związany ze specyficznymi cechami regionu (np. klimatycznymi - inne na Mazowszu inne na Podhalu etc.) - dlatego wyrób przeznaczony jest do lokalnego stosowania.

1) Jakie rodzaje specyfikacji technicznych wyrobów mają zastosowanie przy wprowadzaniu wyrobów budowlanych do obrotu?
W systemie europejskim wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu, z oznakowaniem CE, stosowane są zharmonizowane specyfikacje techniczne, przez które, zgodnie z art. 2 pkt 10 rozporządzenia Nr 305/2011, należy rozumieć:

• normy zharmonizowane,
• europejskie dokumenty oceny.

W systemie tym warunkiem umieszczenia oznakowania CE na wyrobie jest sporządzenie deklaracji właściwości użytkowych, która wyraża właściwości użytkowe wyrobu budowlanego w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk zgodnie z odpowiednimi zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi dla zamierzonego zastosowania lub zastosowań tego wyrobu (porównaj art. 2 pkt 10, art. 3 ust. 2, art. 6 ust. 1 oraz art. 8 ust. 2 akapit 1 ww. rozporządzenia).
W systemie krajowym wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych, z oznakowaniem znakiem budowlanym, uregulowanym przepisami ustawy o wyrobach budowlanych, przez specyfikację techniczną, zgodnie § 2 pkt 1 rozporządzenia w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym, należy rozumieć:

• Polską Normę wyrobu, niemającą statusu normy wycofanej,
• aprobatę techniczną.

Wymagania dotyczące obowiązku oznakowania wyrobów budowlanych znakiem budowlanym, jeżeli są wprowadzane do obrotu na terytorium Polski, określone w ustawie o wyrobach budowlanych, zgodnie z ww. systemem krajowym, stosuje się do wyrobów budowlanych niepodlegających postanowieniom rozporządzenia Nr 305/2011 (tj. nieobjętych normą zharmonizowaną, dla której zakończył się okres koegzystencji, o którym mowa w art. 17 ust. 5 tego rozporządzenia, i dla których nie została wydana europejska ocena techniczna). Oznakowanie wyrobu budowlanego znakiem budowlanym jest dopuszczalne, jeżeli producent, mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego upoważniony przedstawiciel, dokonał oceny zgodności i wydał, na swoją wyłączną odpowiedzialność, krajową deklarację zgodności z Polską Normą wyrobu albo aprobatą techniczną. Ocena zgodności obejmuje właściwości użytkowe wyrobu budowlanego, odpowiednio do jego przeznaczenia, mające wpływ na spełnienie przez obiekt budowlany wymagań podstawowych (zobacz art. 5 ust. 2 i art. 8 ust. 1 ww. ustawy).

2) Kto ustala, jaką specyfikację techniczną zastosować dla danego wyrobu?
Przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu jedynie jego producent ma prawo i obowiązek, na podstawie m.in. określonego przez siebie zamierzonego zastosowania wyrobu, w tym funkcji, jaką wyrób wbudowany w sposób trwały w obiekt budowlany ma spełnić, jego wpływu na spełnienie wymagań podstawowych dotyczących obiektu budowlanego, a także składu materiałowego wyrobu i przyjętych rozwiązań technicznych, ustalić lub uzyskać dla niego właściwy dokument odniesienia (normę zharmonizowaną, Polską Normę wyrobu, niestanowiącą normy wycofanej, krajową aprobatę techniczną czy ewentualnie europejską ocenę techniczną).

3) Czy norma PN-EN wyrobu budowlanego wprowadzona do zbioru Polskich Norm metodą uznaniową, a więc w oryginalnej wersji językowej, może stanowić podstawę dla oceny zgodności do oznakowania wyrobu znakiem budowlanym?
Ocena zgodności wyrobu, w celu oznakowania wyrobu budowlanego znakiem budowlanym, jest dokonywana - z Polską Normą wyrobu, niemającą statusu normy wycofanej, albo z aprobatą techniczną, co wynika z przepisów art. 8 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych oraz § 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym.
Natomiast przepisy art. 5 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 12 września 2002 r. o normalizacji (Dz. U. z 2015 r. poz. 1483) stanowią, iż Polska Norma jest normą krajową, przyjętą w drodze konsensu i zatwierdzoną przez krajową jednostkę normalizacyjną, powszechnie dostępną, oznaczoną - na zasadzie wyłączności - symbolem PN. Polska Norma może być wprowadzeniem normy europejskiej lub międzynarodowej. Wprowadzenie to może nastąpić w języku oryginału.
Z przywołanych powyżej przepisów wynika, że wszystkie Polskie Normy wyrobu, dotyczące wyrobów budowlanych, niemające statusu normy wycofanej, tzn. zarówno normy własne (oznaczone symbolem PN) jak i normy wprowadzające normy europejskie lub międzynarodowe (oznaczone odpowiednio symbolem PN-EN, PN-ISO), w tym normy wprowadzone metodą uznania (tj. normy wprowadzone w języku oryginału) - są specyfikacjami technicznymi, z którymi producenci mogą dokonywać oceny zgodności wyrobów budowlanych podlegających oznakowaniu znakiem budowlanym, celem ich oznakowania tym znakiem.
Powyższa możliwość nie dotyczy Polskich Norm wyrobów stanowiących wprowadzenie zharmonizowanych norm europejskich, dla których zakończył się okres koegzystencji, o którym mowa w art. 17 ust. 5 rozporządzenia Nr 305/2011 - co wynika z art. 5 ust. 2 ustawy o wyrobach budowlanych.

4) Jakie są zasady udzielania (krajowych) aprobat technicznych dla wyrobów budowlanych?
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych, aprobaty technicznej (w systemie krajowym z oznakowaniem znakiem budowlanym) udziela się dla wyrobu budowlanego, dla którego nie ustanowiono Polskiej Normy wyrobu, albo wyrobu budowlanego, którego właściwości użytkowe, odnoszące się do wymagań podstawowych, różnią się istotnie od właściwości określonej w Polskiej Normie wyrobu, objętego:

• mandatem udzielonym przez Komisję Europejską na opracowanie norm zharmonizowanych lub wytycznych do europejskich aprobat technicznych;
• wykazem wyrobów budowlanych, nieobjętych powyższymi mandatami Komisji Europejskiej, dla których możliwe jest ustanowienie aprobaty technicznej (wykaz może zostać określony w drodze rozporządzenia, przez ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, na podstawie art. 9 ust. 7 ustawy o wyrobach budowlanych).

Aprobaty technicznej dla wyrobu budowlanego udziela się (lub dokonuje się jej zmiany, ewentualnie przedłużenia ważności) odpłatnie, na koszt wnioskodawcy, na czas określony (art. 9 ust. 2 ww. ustawy o wyrobach budowlanych). Aprobata techniczna jest udzielana na podstawie oceny właściwości użytkowych i przewidywanej trwałości należycie zidentyfikowanego wyrobu budowlanego, potwierdzonych, w zależności od potrzeb, badaniami, obliczeniami, oględzinami, opiniami ekspertów i innymi dokumentami, z zastosowaniem przepisów szczególnych, w tym techniczno-budowlanych i Polskich Norm wyrobów (art. 9 ust. 4 ww. ustawy). Sposób udzielania, zmiany i uchylania aprobat technicznych, jednostki organizacyjne upoważnione do ich wydawania, wysokość odpłatności z tytułu weryfikacji wniosku o udzielenie aprobaty technicznej oraz sposób ustalania odpłatności za przeprowadzone czynności związane z udzieleniem, zmianą lub przedłużeniem ważności aprobaty technicznej określa rozporządzenie w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania.
Wykaz ww. mandatów był ogłoszony obwieszczeniem Ministra Infrastruktury z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie wykazu mandatów udzielonych przez Komisję Europejską na opracowanie europejskich norm zharmonizowanych oraz wytycznych do europejskich aprobat technicznych, wraz z zakresem przedmiotowym tych mandatów (M. P. Nr 32, poz. 571). Aktualny wykaz tych mandatów Komisji Europejskiej oraz pełna ich treść (w języku angielskim oraz w części przetłumaczona na język polski) dostępne są m.in. na stronach internetowych Instytutu Techniki Budowlanej, pod linkiem: http://www.itb.pl/wyroby-budowlane-objete-harmonizacja-europejska.

W dniu 1 stycznia 2017 r. wejdą w życie zmienione przepisy ustawy o wyrobach budowlanych w zakresie wydawania dla wyrobów budowlanych krajowych ocen technicznych. Przestaną natomiast obowiązywać przepisy dotyczące wydawania aprobat technicznych - zobacz art. 8 i art. 9 w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych, ustawy - Prawo budowlane oraz ustawy o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2015 r. poz. 1165).

5) Jakie jednostki są upoważnione do wydawania europejskich ocen technicznych?
Jednostkami upoważnionymi do wydawania europejskich ocen technicznych są jednostki do spraw oceny technicznej (JOT), o których mowa w art. 29 rozporządzenia Nr 305/2011. Państwa członkowskie mogą wyznaczyć działające na ich terytorium JOT, w szczególności dla jednej lub kilku grup wyrobów wymienionych w tabeli 1 załącznika IV rozporządzenia. Wykaz JOT ze wskazaniem grup wyrobów, dla których zostały one wyznaczone, przekazywany jest Komisji Europejskiej, która następnie podaje do informacji publicznej ten wykaz w formie elektronicznej, jak również jego aktualizację.
Producent może występować z wnioskiem dotyczącym wydania europejskiej oceny technicznej do dowolnej JOT, która została wyznaczona dla danego wyrobu zgodnie z wymaganiami przepisów art. 29 i art. 30 rozporządzenia Nr 305/2011.
JOT z poszczególnych państw członkowskich skupione są w organizacji JOT, która m.in. organizuje koordynację między tymi jednostkami i zapewnia wymianę najlepszych praktyk pomiędzy nimi celem promowania większej wydajności i świadczenia lepszych usług na rzecz sektora budownictwa (porównaj art. 31 rozporządzenia Nr 305/2011).
Wykaz JOT dostępny jest pod linkiem: http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/nando/index.cfm?fuseaction=directive.notifiedbody&dir_id=33

6) Dla jakich wyrobów można uzyskać europejską ocenę techniczną?
JOT wydaje europejską ocenę techniczną na wniosek producenta, na podstawie europejskiego dokumentu oceny - zobacz art. 26 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011. W następstwie wniosku o wydanie europejskiej oceny technicznej, złożonego przez producenta, organizacja JOT opracowuje i przyjmuje europejski dokument oceny dla każdego wyrobu budowlanego nieobjętego lub nie w pełni objętego normą zharmonizowaną, którego właściwości użytkowe w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk nie mogą być w pełni ocenione zgodnie z istniejącą normą zharmonizowaną (zobacz art. 19 ust. 1 rozporządzenia). Podsumowując, producent może uzyskać europejską ocenę techniczną, jeżeli:

• wyrób budowlany nie jest objęty zakresem żadnej istniejącej normy zharmonizowanej;
• w odniesieniu do co najmniej jednej zasadniczej charakterystyki wyrobu budowlanego metoda oceny przewidziana w normie zharmonizowanej nie jest właściwa; lub
• norma zharmonizowana nie przewiduje żadnej metody oceny w odniesieniu do co najmniej jednej zasadniczej charakterystyki wyrobu budowlanego.

1) Jakie przepisy określają systemy oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych oraz jaki system oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych stosuje się do konkretnych wyrobów budowlanych w celu oznakowywania ich CE?
Systemy oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych zawarte są w załączniku V rozporządzenia Nr 305/2011 ze zmianami, w tym ze zmianą wprowadzoną rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) Nr 568/2014 z dnia 18 lutego 2014 r. zmieniającym załącznik V do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 dotyczący oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych (Dz. U. L 157 z 27.5. 2014 r. s.76).
Obecnie jest pięć systemów: 1+, 1, 2+, 3, 4. W systemach "1+" i "1" wymagane jest m.in. uzyskanie certyfikatu stałości właściwości użytkowych wyrobu budowlanego, wydanego przez notyfikowaną jednostkę certyfikującą wyrób, w systemie "2+" m.in. uzyskanie certyfikatu zgodności zakładowej kontroli produkcji wydanego przez notyfikowaną jednostkę certyfikującą zakładową kontrolę produkcji (podczas gdy określenia typu wyrobu na podstawie badań, obliczeń, tabelarycznych wartości lub opisowej dokumentacji wyrobu dokonuje producent), a w systemie "3" m.in. producent określa typ wyrobu na podstawie oceny właściwości użytkowych wyrobu budowlanego wykonanej przez notyfikowane laboratorium badawcze na podstawie badań, obliczeń, tabelarycznych wartości lub opisowej dokumentacji wyrobu budowlanego. Natomiast w systemie "4" wszystkie zadania oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych przewidziane w tym systemie (tj. określenie typu wyrobu na podstawie badań, obliczeń, tabelarycznych wartości lub opisowej dokumentacji wyrobu oraz zakładową kontrolę produkcji) wykonuje producent, bez udziału strony trzeciej.
W stosunku do konkretnych wyrobów budowlanych stosuje się system lub systemy oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych zgodnie z odpowiednimi zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi tj. normami zharmonizowanymi i europejskimi ocenami technicznymi (zob. art. 28 ust. 3 rozporządzenia Nr 305/2011).

2) Jaki system oceny zgodności należy zastosować przy ocenie zgodności wyrobu budowlanego w celu oznakowania go znakiem budowlanym?
W systemie krajowym - z oznakowaniem znakiem budowlanym - wymagane systemy oceny zgodności dla poszczególnych grup wyrobów budowlanych zostały określone przepisami rozporządzenia w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym. Jeżeli w specyfikacji technicznej nie został określony system oceny zgodności, to stosownie do § 4 ust. 3 rozporządzenia w sprawie sposobu deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym, producent dokonuje oceny zgodności (z zastrzeżeniem § 15) według systemów oceny zgodności wyrobów budowlanych: 1+, 1, 2+, 2, 3 lub 4, określonych w tym przepisie. Wymagane systemy oceny zgodności dla poszczególnych grup wyrobów budowlanych określa załącznik nr 1 do rozporządzenia (§ 4 ust. 4 ww. rozporządzenia).
W systemach "1+" i "1" wymagana jest m.in. certyfikacja zgodności wyrobu budowlanego przez akredytowaną jednostkę certyfikującą, w systemach "2+" i "2" m.in. certyfikacja zakładowej kontroli produkcji (podczas gdy badanie typu wyrobu wykonuje producent) a w systemie "3" m.in. wykonanie badania typu w laboratorium akredytowanym. Natomiast w systemie "4" wszystkie zadania oceny zgodności przewidziane w tym systemie (tj. wstępne badanie typu oraz zakładowa kontrola produkcji) wykonuje producent, bez udziału strony trzeciej.

3) Jakie jednostki upoważnione są do certyfikacji dotyczącej wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych?
Zasady i tryb udzielania akredytacji i autoryzacji oraz sposób zgłaszania Komisji Europejskiej i państwom członkowskim Unii Europejskiej (tj. notyfikacji) autoryzowanych jednostek certyfikujących oraz autoryzowanych laboratoriów określa ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2014 r. poz. 1645 z późn. zm.). Wymagania w zakresie akredytacji określa rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiające wymagania w zakresie akredytacji nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylające rozporządzenie (EWG) Nr 339/93 (Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 30), natomiast wymagania dla jednostek notyfikowanych uczestniczących w procedurze oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych określają przepisy art. 43 rozporządzenia Nr 305/2011.
Z kolei zakres akredytacji jednostki certyfikującej wyroby budowlane wprowadzane do obrotu w systemie krajowym ze znakowaniem znakiem budowlanym powinien, zgodnie z § 10 ust. 1 rozporządzenia w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym, odnosić się do wyrobu budowlanego lub grupy wyrobów budowlanych.
Wykaz akredytowanych przez Polskie Centrum Akredytacji jednostek certyfikujących i laboratoriów jest dostępny na stronie internetowej Polskiego Centrum Akredytacji: www.pca.gov.pl/akredytowane-podmioty/
Baza danych Komisji Europejskiej (NANDO CPR), zawierająca m.in. informacje dotyczące jednostek notyfikowanych w ramach Unii Europejskiej dostępna jest na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/nando/index.cfm?fuseaction=directive.notifiedbody&dir_id=33.

4) Czy akredytowaną jednostką certyfikującą lub akredytowanym laboratorium, uczestniczącym w procedurze oceny zgodności wyrobu budowlanego znakowanego znakiem budowlanym, może być zagraniczna jednostka akredytowana. Czy można oznakować znakiem budowlanym wyrób, jeżeli wymagany certyfikat wydała taka jednostka?
Krajowe certyfikaty (zgodności albo zakładowej kontroli produkcji), o których mowa w rozporządzeniu w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanymto certyfikaty wydawane przez akredytowane jednostki certyfikujące wyroby. Przepis § 6 tego rozporządzenia stanowi bowiem, że w ocenie zgodności wyrobów budowlanych uczestniczą akredytowane, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2014 r. poz. 1645 z późn. zm.), jednostki certyfikujące oraz laboratoria. Jednocześnie, zgodnie z wymaganiami § 10 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia, zakres akredytacji jednostki certyfikującej wyroby powinien odnosić się do wyrobu budowlanego lub grupy wyrobów budowlanych,
a zakres akredytacji laboratorium do metod badań wyrobów budowlanych i być określony przez odwołanie się do numerów norm na metody badań lub procedur badawczych, przywołanych w specyfikacjach technicznych, lub innych równoważnych metod badania.
Natomiast zasady i tryb udzielania akredytacji, m. in. jednostkom certyfikującym oraz laboratoriom, zostały określone przepisami ustawy o systemie oceny zgodności. Należy zatem zauważyć, że zgodnie przepisami tej ustawy, akredytacja dla jednostki certyfikującej jest udzielana przez Polskie Centrum Akredytacji, na wniosek zainteresowanej jednostki. Akredytacja ta jest udzielana w określonym zakresie i na określony okres ważności (porównaj przepisy art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy).
Jednocześnie, art. 26 ust. 2 ustawy o systemie oceny zgodności stanowi, że Centrum Akredytacji może zawierać z zagranicznymi jednostkami akredytującymi porozumienia o wzajemnym uznawaniu kompetencji akredytowanych jednostek certyfikujących lub kontrolujących oraz akredytowanych laboratoriów lub innych akredytowanych podmiotów przeprowadzających oceny zgodności lub weryfikacje. Przepis ten może mieć zastosowanie również do zagranicznej akredytowanej jednostki certyfikującej wyroby budowlane lub akredytowanego laboratorium, które wykonuje badania wyrobów budowlanych. Poza tym państwa członkowskie Unii Europejskiej są zobowiązane do uznawania sprawozdań z badań i certyfikatów wydanych przez jednostkę oceniającą zgodność, akredytowaną w odpowiedniej dziedzinie czynności z zakresu oceny zgodności – na zasadach wynikających z motywu 13 Preambuły i przepisu art. 11 ust. 2 (w związku z art. 3) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającego wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylającego rozporządzenie (EWG) Nr 339/93 (Dz.U. L. 218 z 13.8.2008, s. 30). Zgodnie z ww. art. 11 ust. 2 tego rozporządzenia, władze krajowe uznają równoważność usług świadczonych przez te jednostki akredytujące, które pomyślnie przeszły ocenę wzajemną na podstawie art. 10 ww. rozporządzenia i akceptują tym samym, na podstawie domniemania, certyfikaty akredytacji tych jednostek oraz świadectwa wydane przez akredytowane przez nie jednostki oceniające zgodność.
W świetle powyższych przepisów, jeżeli dla wyrobu budowlanego znakowanego znakiem budowlanym wymagany jest system oceny zgodności, w którym przewidziano udział strony trzeciej, organy nadzoru budowlanego, prowadząc kontrolę takich wyrobów, są zobowiązane uwzględniać certyfikaty zgodności i certyfikaty zakładowej kontroli produkcji oraz świadectwa badań wydane przez jednostki akredytowane w innych krajach, spełniające odpowiednio ww. wymagania dotyczące wzajemnego uznawania lub wynikające z umów zawartych przez Centrum Akredytacji – pod warunkiem, że zagraniczne jednostki certyfikujące, które wydały certyfikaty, posiadają akredytację, udzieloną w zakresie obejmującym dany wyrób (według jego specyfikacji technicznej), a laboratoria akredytację, obejmującą wykonywanie badań według właściwie określonej metody badań. Jednocześnie certyfikaty te i świadectwa badań powinny spełniać wymagania w zakresie ich zawartości (zobacz § 7 i 8 rozporządzenia w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym).

5) Co to jest zakładowa kontrola produkcji?
Jest to pojęcie zdefiniowane w art. 2 pkt 26 rozporządzenia Nr 305/2011 i oznacza ono udokumentowaną stałą i wewnętrzną kontrolę produkcji w zakładzie produkcyjnym zgodnie ze stosownymi zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi.
Natomiast zgodnie z § 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym, zakładowa kontrola produkcji jest to stała wewnętrzna kontrola produkcji, prowadzona przez producenta, której wszystkie elementy, wymagania i postanowienia przyjęte przez producenta powinny być w sposób systematyczny dokumentowane poprzez zapisywanie zasad i procedur postępowania. System dokumentowania kontroli powinien gwarantować jednolitą interpretację zapewnienia jakości i umożliwić osiągnięcie wymaganych cech wyrobu oraz efektywności działania systemu kontroli produkcji.
Zadania producenta oraz tzw. strony trzeciej, tj. jednostki uczestniczącej w ocenie zgodności (odpowiednio – jednostki notyfikowanej w odniesieniu do wyrobów znakowanych CE albo akredytowanej w odniesieniu do wyrobów znakowanych znakiem budowlanym) zostały określone w ramach poszczególnych systemów odpowiednio: oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych (1, 1+, 2+, 3, 4) lub oceny zgodności (1, 1+, 2, 2+, 3, 4).
W każdym z ww. systemów producent jest zobowiązany opracować, wdrożyć i prowadzić zakładową kontrolę produkcji. Bez zakładowej kontroli produkcji producent nie może uznać, że dokonał wymaganej oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobu, nie może umieścić na wyrobie oznakowania CE lub nie może uznać, że dokonał wymaganej oceny zgodności  i nie może umieścić na wyrobie znaku budowlanego, a tym samym nie może wprowadzić wyrobu budowlanego do obrotu.

6) Kiedy producent wystawia deklarację właściwości użytkowych?
Producent sporządza deklarację właściwości użytkowych przy wprowadzaniu wyrobu budowlanego do obrotu, jeżeli objęty jest on normą zharmonizowaną lub jest zgodny
z wydaną dla niego europejską oceną techniczną. Przez sporządzenie ww. deklaracji producent przyjmuje na siebie odpowiedzialność za zgodność wyrobu budowlanego
z zadeklarowanymi w ten sposób właściwościami użytkowymi, o czym stanowią przepisy  art. 4 ust. 1 i 3 rozporządzenia Nr 305/2011.

7) Kiedy producent wystawia krajową deklarację zgodności?
Zgodnie z przepisem § 4 ust. 1 rozporządzenia w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym, producent wyrobu budowlanego przez wystawienie krajowej deklaracji zgodności oświadcza na swoją wyłączną odpowiedzialność, że wyrób jest zgodny ze specyfikacją techniczną. Krajową deklarację zgodności producent przechowuje i jest obowiązany przedkładać ją właściwym organom kontroli na ich żądanie.
Producent wystawia krajową deklarację zgodności po przeprowadzeniu oceny zgodności, według wymaganego systemu oceny zgodności, a przed wprowadzeniem wyrobu budowlanego do obrotu. Zgodnie bowiem z § 11 ww. rozporządzenia, po wystawieniu krajowej deklaracji zgodności, a przed wprowadzeniem wyrobu budowlanego do obrotu, producent umieszcza na wyrobie znak budowlany, którego wzór określa załącznik nr 1 do ustawy o wyrobach budowlanych, oznaczający, że wyrób budowlany jest zgodny ze specyfikacją techniczną, co zostało potwierdzone przez dokonanie oceny zgodności określonej w rozporządzeniu.

8) Jak często należy odnawiać deklarację zgodności wyrobu?
Stosownie do § 11 rozporządzenia w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym - po wystawieniu krajowej deklaracji zgodności, a przed wprowadzeniem wyrobu budowlanego do obrotu, producent umieszcza na wyrobie znak budowlany, którego wzór określa załącznik nr 1 do ustawy o wyrobach budowlanych, oznaczający, że wyrób budowlany jest zgodny ze specyfikacją techniczną, co zostało potwierdzone przez dokonanie oceny zgodności określonej w rozporządzeniu.
Z powyższego przepisu wynika, iż producent wystawia deklarację zgodności przed wprowadzeniem (pierwszego egzemplarza) wyrobu budowlanego do obrotu. Oznacza to, że producent wystawia jedną deklarację zgodności, dotyczącą wszystkich egzemplarzy danego wyrobu budowlanego wprowadzonych do obrotu po jej wystawieniu, zgodnych ze specyfikacją techniczną. Producent wyrobu nie jest zobowiązany do wystawienia nowej deklaracji zgodności (a tym samym przeprowadzenia ponownej oceny zgodności) tak długo, jak długo warunki związane z jej wystawieniem nie ulegną istotnej zmianie.

Ponowne przeprowadzenie oceny zgodności wyrobu budowlanego i ponowne wystawienie deklaracji zgodności może być niezbędne np. w przypadku:

• dokonania takich zmian produkowanego wyrobu, że jego właściwości użytkowe przestają odpowiadać właściwościom użytkowym zadeklarowanym w deklaracji zgodności,
• zmiany warunków produkcji odnoszących się do materiałów składowych, systemu produkcji lub innych czynników, np. zmiana lokalizacji zakładu produkcyjnego, których konsekwencją może być zmiana właściwości użytkowych wyrobów, objętych daną deklaracją zgodności,
• zmiany w specyfikacji technicznej, z którą producent zadeklarował zgodność, utraty możliwości prawnych deklarowania zgodności z daną specyfikacją (np. wycofanie Polskiej Normy wyrobu ze zbioru Polskich Norm, utrata ważności aprobaty technicznej),
• utraty ważności dokumentu, który był wykorzystywany w procesie oceny zgodności, np. utraty ważności certyfikatu zgodności, jeżeli był wymagany.

9) Czy producent wyrobów budowlanych ma obowiązek wydania klientowi na jego żądanie krajowej deklaracji zgodności?
Producent wyrobów budowlanych nie ma obowiązku wydania klientowi na jego żądanie krajowej deklaracji zgodności. Zgodnie bowiem z § 4 ust. 1 rozporządzenia w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym, producent wyrobu budowlanego przez wystawienie krajowej deklaracji zgodności oświadcza, na swoją wyłączną odpowiedzialność, że wyrób jest zgodny ze specyfikacją techniczną. Krajową deklarację zgodności producent przechowuje i przedkłada właściwym organom kontroli na ich żądanie.
Należy jednocześnie podkreślić, że numer i datę wystawienia krajowej deklaracji zgodności oraz większość danych zamieszczonych w deklaracji (w tym dane producenta, identyfikację wyrobu budowlanego zawierającą nazwę, nazwę handlową, typ, odmianę, gatunek i klasę według specyfikacji technicznej oraz numer i rok publikacji Polskiej Normy wyrobu lub aprobaty technicznej, z którą potwierdzono zgodność wyrobu budowlanego) producent jest zobowiązany zamieścić w informacji dołączonej do wyrobu oznakowanego znakiem budowlanym (porównaj § 12 ww. rozporządzenia).

10) Jak dostarcza się deklarację właściwości użytkowych?
Zasady dostarczania deklaracji właściwości użytkowych wyrobów budowlanych określają przepisy art. 7 rozporządzenia Nr 305/2011. Zgodnie z art. 7 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011, dla każdego wyrobu budowlanego udostępnianego na rynku dostarcza się kopię deklaracji właściwości użytkowych w formie papierowej albo przesyła się ją drogą elektroniczną. Jeśli partia tego samego wyrobu dostarczana jest jednemu użytkownikowi, to może jej towarzyszyć jedna kopia ww. deklaracji.
Kopię deklaracji właściwości użytkowych w formie papierowej dostarcza się na żądanie odbiorcy (art. 7 ust. 2 rozporządzenia Nr 305/2011).
W drodze odstępstwa od art. 7 ust 1 rozporządzenia Nr 305/2011, zgodnie z warunkami ustalonymi przez Komisję za pomocą aktów delegowanych zgodnie z art. 60 (art. 7 ust. 3 rozporządzenia Nr 305/2011) – takim aktem jest  rozporządzenie delegowane Komisji (UE) Nr 157/2014 z dnia 30 października 2013 r. w sprawie warunków udostępniania deklaracji właściwości użytkowych wyrobów budowlanych na stronie internetowej (Dz. U. L 52 z 21.2.2014 r. s. 1) - kopia deklaracji właściwości użytkowych może zostać udostępniona na stronie internetowej.
Deklarację właściwości użytkowych należy dostarczyć w języku lub językach wymaganych przez państwo członkowskie, w którym wyrób jest udostępniony (art. 7 ust. 4 rozporządzenia Nr 305/2011).

1) Kto „nadaje” wyrobom budowlanym oznakowanie CE?
Oznakowanie CE nie jest „nadawane” wyrobom budowlanym przez żadną zewnętrzną „instytucję”. Oznakowanie CE na wyrobie budowlanym jest umieszczane przez producenta.
Sposób umieszczania na wyrobach budowlanych oznakowania CE określa art. 9 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011.
Oznakowanie CE wskazuje, że producent bierze na siebie odpowiedzialność za zgodność wyrobu budowlanego z deklarowanymi właściwościami użytkowymi oraz za jego zgodność ze wszystkimi mającymi zastosowanie wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu i innym stosownym ustawodawstwie harmonizacyjnymi Unii odnoszącym się do umieszczania tego oznakowania (zobacz art. 8 ust. 2 akapit trzeci rozporządzenia Nr 305/2011).
Dla każdego wyrobu budowlanego objętego normą zharmonizowaną lub dla którego wydana została europejska ocena techniczna oznakowanie CE jest jedynym oznakowaniem potwierdzającym zgodność wyrobu budowlanego z deklarowanymi właściwościami użytkowymi w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk, objętych tą normą zharmonizowaną lub europejską oceną techniczną. Tym samym Państwa Członkowskie nie mogą wprowadzać odniesień do innych oznakowań (niż oznakowanie CE) potwierdzających zgodność w ww. zakresie, jak również są zobligowane do usunięcia takich odniesień, jeżeli już istnieją.

2) Jakie wyroby budowlane muszą być obowiązkowo oznakowane oznakowaniem CE?
Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych wyrób budowlany objęty normą zharmonizowaną lub zgodny z wydaną dla niego europejską oceną techniczną, może być wprowadzony do obrotu wyłącznie zgodnie z rozporządzeniem Nr 305/2011. Wzór oznakowania CE określa załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającego wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylającego rozporządzenie EWG nr 339/93 (Dz. U. L 218 z 13.8.2008, s. 30).
Zgodnie z art. 8 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia Nr 305/2011, dla każdego wyrobu budowlanego objętego normą zharmonizowaną lub dla którego wydana została europejska ocena techniczna oznakowanie CE jest jedynym oznakowaniem potwierdzającym zgodność wyrobu budowlanego z deklarowanymi właściwościami użytkowymi w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk, objętych tą normą zharmonizowaną lub europejską oceną techniczną.
Podkreślić przy tym należy, że producent nie ma obowiązku wystąpienia o wydanie europejskiej oceny technicznej. Ponadto, Komisja Europejska w tej sprawie zamieściła również wyjaśnienia, w języku angielskim, na stronie internetowej pod linkiem: http://ec.europa.eu/growth/sectors/construction/product-regulation/faq/index_en.htm.
W sytuacji gdy producent nie wystąpi o jej wydanie, aby wprowadzić wyrób budowlany legalnie do obrotu na terytorium Polski, koniecznym jest oznakowanie go znakiem budowlanym - por. art. 5 ust. 2 i art. 8 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych.
Z powyższych przepisów wynika, że oznakowaniu CE podlegają obowiązkowo wyroby budowlane objęte normami zharmonizowanymi lub dla których wydane zostały europejskie oceny techniczne. Oznakowanie CE umieszcza się na wyrobach budowlanych, dla których producent sporządził deklarację właściwości użytkowych zgodnie z art. 4 i 6 rozporządzenia Nr 305/2011, jeżeli zaś deklaracja właściwości użytkowych nie została sporządzona zgodnie z tymi przepisami, oznakowania CE nie umieszcza się. Producent sporządza deklarację właściwości użytkowych przy wprowadzeniu wyrobu do obrotu, jeżeli wyrób objęty jest normą zharmonizowaną lub jest zgodny z wydaną dla niego europejską oceną techniczną (zobacz art. 4 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011). Dopuszczalne odstępstwo od obowiązku sporządzenia deklaracji właściwości użytkowych określają przepisy art. 5 rozporządzenia Nr 305/2011.

3) Jakich wyrobów budowlanych dotyczy obowiązek oznakowania znakiem budowlanym?
Wyróbbudowlany nieobjęty normą zharmonizowaną, dla której zakończył się okres koegzystencji, o którym mowa w art. 17 ust. 5 rozporządzenia Nr 305/2011, i dla którego nie została wydana europejska ocena techniczna, może być wprowadzony do obrotu – zgodnie z art.5 ust. 2 ustawy o wyrobach budowlanych– jeżeli został oznakowany znakiem budowlanym, którego wzór określa załącznik nr 1 do tej ustawy.
Zatem do wyrobów budowlanych  niepodlegających postanowieniom rozporządzenia Nr 305/2011, jeżeli są objęte mandatami udzielonymi przez Komisję Europejską na opracowanie europejskich norm zharmonizowanych (dla wyrobów budowlanych) lub wytycznych do europejskich aprobat technicznych i są wprowadzane do obrotu na terytorium Polski – stosuje się wymagania określone w ustawie o wyrobach budowlanych, w tym dotyczące obowiązku oznakowania znakiem budowlanym. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych, oznakowanie wyrobu budowlanego znakiem budowlanym jest dopuszczalne, jeżeli producent, mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego upoważniony przedstawiciel, dokonał oceny zgodności i wydał, na swoją wyłączną odpowiedzialność, krajową deklarację zgodności z Polską Normą wyrobu albo aprobatą techniczną. Ocena zgodności obejmuje właściwości użytkowe wyrobu budowlanego, odpowiednio do jego przeznaczenia, mające wpływ na spełnienie przez obiekt budowlany wymagań podstawowych.
Jeżeli dla wyrobu budowlanego nie została ustanowiona Polska Norma wyrobu albo właściwości użytkowe wyrobu, odnoszące się do wymagań podstawowych, różnią się istotnie od właściwości określonej w Polskiej Normie wyrobu – aby móc oznakować wyrób budowlany znakiem budowlanym zgodnie z wymaganiami ww. przepisu, producent wyrobu budowlanego powinien uzyskać aprobatę techniczną, z którą będzie mógł dokonać wymaganej oceny zgodności (zob. art. 9 ust. 1 ww. ustawy).
Wyrób budowlany może być oznakowany znakiem budowlanym, jeżeli zostaną spełnione wymagania w tym zakresie określone rozporządzeniem w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym.

4) Jakie informacje powinny towarzyszyć oznakowaniu CE i w jaki sposób powinny być umieszczane?
Zgodnie z art. 9 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011 oznakowanie CE umieszcza się na wyrobie budowlanym lub na jego etykiecie w sposób widoczny, czytelny i trwały. W przypadku gdy nie jest to możliwe lub nie można tego zapewnić z uwagi na charakter wyrobu, umieszcza się je na opakowaniu lub na dokumentach towarzyszących.
Stosownie do art. 9 ust. 2 rozporządzenia Nr 305/2011 oznakowaniu CE towarzyszą:

• dwie ostatnie cyfry roku, w którym zostało ono po raz pierwszy umieszczone,
• nazwa i adres siedziby producenta lub znak identyfikujący pozwalający w łatwy i jednoznaczny sposób określić nazwę i adres producenta,
• niepowtarzalny kod identyfikacyjny typu wyrobu,
• numer referencyjny deklaracji właściwości użytkowych,
• poziom lub klasa zadeklarowanych właściwości użytkowych,
• odniesienie do zastosowanej zharmonizowanej specyfikacji technicznej,
• w stosownych przypadkach numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej oraz zamierzone zastosowanie wyrobu określone w zastosowanej zharmonizowanej specyfikacji technicznej.

Oznakowanie CE umieszcza się przed wprowadzeniem wyrobu budowlanego do obrotu. Może mu towarzyszyć piktogram lub inny znak wyraźnie wskazujący na szczególne zagrożenie lub zastosowanie (zobacz art. 9 ust. 3 rozporządzenia Nr 305/2011).

5) Jakie dodatkowe informacje i dokumenty powinny towarzyszyć wyrobom budowlanym oznakowanym oznakowaniem CE?
Dla każdego takiego wyrobu udostępnionego na rynku dostarcza się kopię deklaracji właściwości użytkowych w formie papierowej albo przesyła się ją drogą elektroniczną. Deklaracja ta jest dostarczana w języku lub językach wymaganych przez państwo członkowskie, w którym wyrób jest udostępniany. Jednak w przypadku gdy partia tego samego wyrobu jest dostarczana jednemu użytkownikowi, może jej towarzyszyć jedna kopia deklaracji właściwości użytkowych w formie papierowej albo przesłana drogą elektroniczną (zob. art. 7 ust. 1, 3 i 4 rozporządzenia Nr 305/2011). Natomiast rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 157/2014 z dnia 30 października 2013 r. w sprawie warunków udostępniania deklaracji właściwości użytkowych wyrobów budowlanych na stronie internetowej (Dz. U. L 52 z 21.2.2014, s.1) określa warunki, zgodnie z którymi – w drodze odstępstwa od ww. art. 7 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011 – deklaracja właściwości użytkowych może zostać udostępniona na stronie internetowej.
Jednocześnie, wraz z deklaracją właściwości użytkowych udzielane są informacje, o których mowa w art. 31 lub, w odpowiednim przypadku, w art. 33 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 (zob. art. 6 ust. 4 rozporządzenia Nr 305/2011).
Ponadto producenci podczas udostępniania wyrobu budowlanego na rynku zapewniają, aby wyrobowi towarzyszyły instrukcje obsługi i informacje na temat bezpieczeństwa w języku określonym przez dane państwo członkowskie, łatwo zrozumiałym dla użytkownika (zob. art. 11 ust. 6 rozporządzenia Nr 305/2011).

6) Czy dwie ostatnie cyfry roku oznaczenia oznakowaniem CE, to ostatnie dwie cyfry roku, w którym producent wprowadził znakowanie wyrobu oznakowaniem CE, czy też roku, w którym wyrób wyprodukowano?
W dniu 1 lipca 2013 r. wszedł w życie m.in. art. 9 ust. 2 rozporządzenia Nr 305/2011, w myśl którego oznakowaniu CE powinny towarzyszyć m.in. dwie ostatnie cyfry roku, w którym zostało ono po raz pierwszy umieszczone. Według tych przepisów ww. ostatnie dwie cyfry odnoszą się do roku, w którym oznakowanie CE zostało umieszczone po raz pierwszy na wyrobie budowlanym, należącym do danego typu wyrobu budowlanego. Powyższe dwie cyfry roku, towarzyszące oznakowaniu CE umieszczanemu na kolejnych egzemplarzach tego wyrobu budowlanego, powinny pozostać niezmienne dopóki nie ulegną zmianie okoliczności umieszczenia oznakowania CE, o których mowa w art. 8 rozporządzenia 305/2011, w tym w szczególności związane z aktualnością danych sporządzonej deklaracji właściwości użytkowych (np. dotyczących deklarowanych właściwości użytkowych dla zasadniczych charakterystyk określonych w zharmonizowanych specyfikacjach technicznych dla zamierzonego zastosowania lub zastosowań, czy dotyczących wymagań wynikających ze zmian norm zharmonizowanych). Porównaj stanowisko Komisji Europejskiej, w tym zakresie, opublikowane w języku angielskim na jej stronie internetowej pod linkiem: http://ec.europa.eu/growth/sectors/construction/product-regulation/faq/index_en.htm.

7) Jakie informacje powinny być dołączone do wyrobu oznakowanego znakiem budowlanym i w jaki sposób powinny być umieszczane?
Zgodnie z przepisem § 12 ust. 1 rozporządzenia w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym, do wyrobu budowlanego oznakowanego znakiem budowlanym producent jest obowiązany dołączyć informację zawierającą:

• określenie, siedzibę i adres producenta oraz adres zakładu produkującego wyrób budowlany;
• identyfikację wyrobu budowlanego zawierającą: nazwę, nazwę handlową, typ, odmianę, gatunek i klasę według specyfikacji technicznej;
• numer i rok publikacji Polskiej Normy wyrobu lub aprobaty technicznej, z którą potwierdzono zgodność wyrobu budowlanego;
• numer i datę wystawienia krajowej deklaracji zgodności;
• inne dane, jeżeli wynika to ze specyfikacji technicznej;
• nazwę jednostki certyfikującej, jeżeli taka jednostka brała udział w zastosowanym systemie oceny zgodności wyrobu budowlanego.

Sposób umieszczenia powyższej informacji określa § 12 ust. 2 rozporządzenia, zgodnie z którym informację tę należy dołączyć do wyrobu budowlanego w sposób określony w specyfikacji technicznej, a jeśli specyfikacja techniczna tego nie określa, w sposób umożliwiający zapoznanie się z nią przez stosującego ten wyrób.

8) Czy wyroby budowlane wprowadzane do obrotu mogą być oznaczone jednocześnie oznakowaniem CE i znakiem budowlanym?
Stosownie do art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o wyrobach budowlanych:

• wyrób budowlany objęty normą zharmonizowaną lub zgodny z wydaną dla niego europejską oceną techniczną, może być wprowadzony do obrotu wyłącznie zgodnie z rozporządzenia Nr 305/2011. Wzór oznakowania CE określa załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającego wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszącego się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylającego rozporządzenie EWG nr 339/93 (Dz. U. L 218 z 13.8.2008, s. 30),
• wyrób budowlany nieobjęty normą zharmonizowaną, dla której zakończył się okres koegzystencji, o którym mowa w art. 17 ust. 5 rozporządzenia Nr 305/2011, i dla którego nie została wydana europejska ocena techniczna, może być wprowadzony do obrotu, jeżeli został oznakowany znakiem budowlanym, którego wzór określa załącznik nr 1 do ustawy o wyrobach budowlanych.

Dla każdego wyrobu budowlanego objętego normą zharmonizowaną lub dla którego wydana została europejska ocena techniczna oznakowanie CE jest jedynym oznakowaniem potwierdzającym zgodność wyrobu budowlanego z deklarowanymi właściwościami użytkowymi w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk, objętych tą normą zharmonizowaną lub europejską oceną techniczną (zob. art. 8 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia Nr 305/2011).
Wobec powyższego obowiązujące przepisy prawa nie umożliwiają producentowi, co do zasady, oznaczenia wyrobu budowlanego jednocześnie oznakowaniem CE i znakiem budowlanym.

9) Jak znakować wyroby budowlane stanowiące zestawy wyrobów?
Zasady wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych określają przepisy rozporządzenia Nr 305/2011 oraz ustawy o wyrobach budowlanych.
W świetle powyższych przepisów „wyrób budowlany” oznacza każdy wyrób lub zestaw wyprodukowany i wprowadzony do obrotu w celu trwałego wbudowania w obiektach budowlanych lub ich częściach, którego właściwości wpływają na właściwości użytkowe obiektów budowlanych w stosunku do podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych. Natomiast „zestaw” oznacza wyrób budowlany wprowadzony do obrotu przez jednego producenta jako zestaw co najmniej dwóch odrębnych składników, które muszą zostać połączone, aby mogły zostać włączone w obiektach budowlanych (zob. art. 2 pkt 1 i 2 rozporządzenia Nr 305/2011 oraz art. 2 pkt 1 ustawy o wyrobach budowlanych).
Zgodnie z wyżej określoną definicją wyrobu budowlanego, w przypadku ww. „zestawu” wyrobów – wyrobem budowlanym jest zestaw składników i podlega on jako całość oznakowaniu CE albo znakiem budowlanym.
W przypadku, gdy w skład zestawu będącego wyrobem budowlanym wchodzą wyroby mogące występować jako samodzielne wyroby budowlane, obowiązujące przepisy nie zabraniają oznakowania ich znakiem budowlanym albo oznakowaniem CE, pod warunkiem przeprowadzenia oddzielnej, wynikającej z przepisów i zastosowanej specyfikacji technicznej wyrobu, stosownej procedury z tym związanej (w tym wystawienia deklaracji właściwości użytkowych i umieszczenia na nich oznakowania CE, albo krajowej deklaracji zgodności i oznakowania ich znakiem budowlanym). Jednocześnie, w niektórych przypadkach wyrobów budowlanych wprowadzanych do obrotu jako zestaw, dokonanie odrębnych ocen właściwości użytkowych i oznakowanie oznakowaniem CE albo znakiem budowlanym części lub wszystkich komponentów zestawów może być obowiązkiem.

10) Czy wyrób budowlany wykonywany według indywidualnej dokumentacji technicznej do realizacji określonego obiektu budowlanego podlega procedurze oznakowania znakiem budowlanym?
Taki wyrób nie podlega procedurze oznakowania znakiem budowlanym. Zasady dopuszczenia wyrobu budowlanego (który nie jest objęty normą zharmonizowaną lub zgodny z wydaną dla niego europejską oceną techniczną) do jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym zostały określone przepisami art. 10 ustawy o wyrobach budowlanych.
Natomiast do wyrobów budowlanych produkowanych jednostkowo lub na zamówienie w nieseryjnym procesie produkcyjnym objętych normą zharmonizowaną odnoszą się przepisy art. 5 lit. a rozporządzenia Nr 305/2011.

11) Czy istnieją przepisy przejściowe dla wyrobów budowlanych znakowanych oznakowaniem CE w związku z wejściem w życie rozporządzenia Nr 305/2011?
Artykułem 66 rozporządzenia Nr 305/2011 wprowadzono tzw. przepisy przejściowe określające zasady postępowania w związku z podjęciem określonych czynności przed wejściem w życie przedmiotowego rozporządzenia zgodnie z dotychczas obowiązującą dyrektywą 89/106/EWG.
Zgodnie z art. 66 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011, wyroby budowlane wprowadzone do obrotu zgodnie z dyrektywą 89/106/EWG przed dniem 1 lipca 2013 r. uznaje się za zgodne z niniejszym rozporządzeniem. Oznacza to, że te egzemplarze wyrobu budowlanego, które zostały wprowadzone do obrotu przed dniem 1 lipca 2013 r. w sposób zgodny z dyrektywą 89/106/EWG, mogą nadal znajdować się na rynku unijnym, być dalej udostępniane i stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych. Należy zaznaczyć, że przez wyroby budowlane wprowadzone do obrotu zgodnie z dyrektywą 89/106/EWG należy rozumieć wyroby budowlane wprowadzone do obrotu na podstawie systemu europejskiego. Europejski system wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu polegał na dokonaniu - przez producenta - oceny zgodności (z normą zharmonizowaną albo europejską aprobatą techniczną bądź krajową specyfikacją techniczną państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, uznaną przez Komisję Europejską za zgodną z wymaganiami podstawowymi), wydaniu deklaracji zgodności i oznakowaniu go znakiem CE, zgodnie z obowiązującym wówczas art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o wyrobach budowlanych. Tym samym, jeżeli konkretny wyrób budowlany (egzemplarz) został wprowadzony do obrotu przed dniem 1 lipca 2013 r. zgodnie z systemem europejskim, uznaje się za zgodny z rozporządzeniem Nr 305/2011. Wyrób taki nie musi więc być dostosowany do przepisów rozporządzenia Nr 305/2011, a producent nie jest zobowiązany sporządzać dla niego deklaracji właściwości użytkowych ani dokonywać zmian w oznakowaniu CE i towarzyszącej informacji. Natomiast egzemplarze wyrobu budowlanego, które są wprowadzane do obrotu po dniu 1 lipca 2013 r., muszą spełniać wymogi określone w przepisach rozporządzenia Nr 305/2011.
W myśl natomiast art. 66 ust. 2 rozporządzenia Nr 305/2011, producenci mogą wystawić deklarację właściwości użytkowych na podstawie certyfikatu zgodności lub deklaracji zgodności wydanych przed dniem 1 lipca 2013 r. zgodnie z dyrektywą 89/106/EWG. Wystawiona stosownie do tego przepisu deklaracja właściwości użytkowych uprawnia zatem producenta, w myśl art. 8 ust. 2 tego rozporządzenia, do umieszczenia oznakowania CE na wyrobach budowlanych (ich egzemplarzach) wprowadzonych do obrotu po ww. dacie. W tym przypadku (jeżeli nie nastąpiły żadne istotne zmiany a specyfikacja techniczna wyrobu, np. norma zharmonizowana, pozostaje aktualna i może być dalej stosowana w myśl rozporządzenia Nr 305/2011) – nie ma potrzeby wykonywania żadnych dodatkowych badań wyrobu, czy też dodatkowych czynności przez notyfikowaną jednostkę certyfikującą, jeżeli taka uczestniczyła w ocenie zgodności tego wyrobu.
Wskazać również należy, iż w myśl art. 66 ust. 3 rozporządzenia Nr 305/2011 wytyczne do europejskich aprobat technicznych, opublikowane przed dniem 1 lipca 2013 r. zgodnie
z art. 11 dyrektywy 89/106/EWG, mogą być stosowane jako europejskie dokumenty oceny. Tym samym na podstawie art. 26 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011, jednostka ds. oceny technicznej, na wniosek producenta, może wydać na podstawie wytycznych do europejskich aprobat technicznych, europejską ocenę techniczną. Jeżeli wyrób budowlany jest zgodny z wydaną dla niego europejską oceną techniczną, producent w świetle art. 4 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011 sporządza deklarację właściwości użytkowych przy wprowadzeniu takiego wyrobu do obrotu i – w myśl art. 8 ust. 2 tego rozporządzenia – może umieścić na nim oznakowanie CE.
W art. 66 ust. 4 uregulowano natomiast kwestie możliwości wykorzystywania europejskich aprobat technicznych wydanych zgodnie z art. 9 dyrektywy 89/106/EWG przed dniem 1 lipca 2013 r. jako europejskich ocen technicznych. W świetle tego przepisu producenci i importerzy mogą wykorzystywać europejskie aprobaty techniczne wydane zgodnie z art. 9 dyrektywy 89/106/EWG przed dniem 1 lipca 2013 r. jako europejskie oceny techniczne, jednakże tylko do końca okresu ważności tych aprobat.
Przepisy przejściowe  nie odnoszą się do wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu na podstawie systemu krajowego (tj. oznakowane znakiem budowlanym, dla którego wydano krajową deklarację zgodności). W związku z powyższym również art. 66 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011, dotyczący uznawania określonych wyrobów wprowadzonych do obrotu przed dniem 1 lipca 2013 r. za zgodne z tym rozporządzeniem, nie znajduje w tym przypadku zastosowania. W konsekwencji wyroby budowlane wprowadzone do obrotu przed dniem 1 lipca 2013 r. zgodnie z systemem krajowym, muszą zostać dostosowane do wymogów rozporządzenia, jeżeli są sprzeczne z jego przepisami. Dla takiego wyrobu konieczne jest więc wydanie deklaracji właściwości użytkowych w przypadkach, w których przepisy rozporządzenia Nr 305/2011 tego wymagają.

12) Kiedy sporządza się deklarację właściwości użytkowych?
Jeżeli wyrób budowlany objęty jest normą zharmonizowaną lub jest zgodny z wydaną dla niego europejską oceną techniczną, producent sporządza deklarację właściwości użytkowych przy wprowadzaniu takiego wyrobu do obrotu (zob. art. 4 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011).
Warunkiem umieszczenia oznakowania CE na wyrobie budowlanym przy wprowadzeniu go do obrotu jest sporządzenie deklaracji właściwości użytkowych, która wyraża właściwości użytkowe wyrobu budowlanego w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk zgodnie z odpowiednimi zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi, tj. normami zharmonizowanymi lub europejskim dokumentami oceny, dla zamierzonego zastosowania lub zastosowań tego wyrobu (zob. art. 2 pkt 10, art. 6 ust. 1 i ust. 3 lit. a oraz art. 8 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia Nr 305/2011). Zawartość deklaracji właściwości użytkowych określa art. 6 ust. 2 i 3 rozporządzenia Nr 305/2011, a obowiązujący wzór rozporządzenia delegowane Komisji (UE) nr 574/2014 z dnia 21 lutego 2014 r. zmieniające załącznik III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 w odniesieniu do wzoru, który należy stosować przy sporządzaniu deklaracji właściwości użytkowych wyrobów budowanych (Dz.U. L 159 z 28.5.2014, s.41).
Deklarację właściwości użytkowych wystawia producent, ewentualnie jego upoważniony przedstawiciel, jeżeli udzielone mu pełnomocnictwo obejmuje dokonanie tej czynności (zobacz art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i 2 oraz art. 2 pkt  22 rozporządzenia Nr 305/2011). Przez sporządzenie deklaracji właściwości użytkowych producent przyjmuje na siebie odpowiedzialność za zgodność wyrobu budowlanego z zadeklarowanymi przez siebie właściwościami użytkowymi określonych zasadniczych charakterystyk wyrobu odpowiednich dla zamierzonego zastosowania (zobacz art. 4 ust. 3 i art. 6 ust. 3 rozporządzenia Nr 305/2011).

13) Czy istnieje możliwość odstępstwa od obowiązku sporządzenia deklaracji właściwości użytkowych?
Odstępstwa od obowiązku sporządzenia deklaracji właściwości użytkowych regulują przepisy art. 5 rozporządzenia Nr 305/2011. W drodze odstępstwa od art. 4 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011 i jeżeli brak jest unijnych lub krajowych przepisów wymagających deklaracji zasadniczych charakterystyk w miejscu, gdzie wyroby budowlane są przeznaczone do stosowania, producent może odstąpić od sporządzenia deklaracji właściwości użytkowych przy wprowadzeniu do obrotu wyrobu budowlanego objętego normą zharmonizowaną, gdy:

• wyrób budowlany jest produkowany jednostkowo lub na zamówienie w nieseryjnym procesie produkcyjnym w odpowiedzi na specjalne zlecenie oraz wbudowywany w jednym określonym obiekcie budowlanym, przez producenta, który ponosi odpowiedzialność za bezpieczne wbudowanie wyrobu w obiekty budowlane, zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami krajowymi i na odpowiedzialność osób, które zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami krajowymi są odpowiedzialne za bezpieczne wykonywanie obiektów budowlanych,
• wyrób budowlany jest produkowany na terenie budowy w celu wbudowania go w dane obiekty budowlane zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami krajowymi i na odpowiedzialność osób, które zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami krajowymi są odpowiedzialne za bezpieczne wykonywanie obiektów budowlanych, lub
• wyrób budowlany jest produkowany w sposób tradycyjny lub zgodnie z wymogami ochrony zabytków i w nieprzemysłowym procesie produkcyjnym w celu właściwej renowacji obiektów budowlanych urzędowo chronionych jako część wyznaczonego środowiska lub z powodu ich szczególnej wartości architektonicznej lub historycznej zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami krajowymi.

1) Kto jest organem właściwym w zakresie kontroli i postępowania administracyjnego w sprawach wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu?
Zgodnie z art. 11 ustawy o wyrobach budowlanych, organami właściwymi w sprawach wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu, w zakresie uregulowanym w tej ustawie, oraz organami nadzoru rynku w rozumieniu ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (Dz. U. poz. 542, z późn. zm.), są wojewódzcy inspektorzy nadzoru budowlanego oraz Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.

2) Jakie są podstawowe obowiązki organów właściwych w sprawach wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu?
Zgodnie z art. 11 ustawy o wyrobach budowlanych, organami właściwymi w sprawach wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu, w zakresie uregulowanym w tej ustawie, oraz organami nadzoru rynku w rozumieniu ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (Dz. U. poz. 542, z późn. zm.), są wojewódzcy inspektorzy nadzoru budowlanego i Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.

Do podstawowych obowiązków ww. organów, zgodnie z art. 12 ustawy o wyrobach budowlanych, należy:

• kontrola wprowadzonych do obrotu lub udostępnianych na rynku krajowym wyrobów budowlanych;
• prowadzenie postępowań administracyjnych w tym zakresie;
• wykonywanie (w zakresie wyrobów budowlanych, objętych systemem europejskim z oznakowaniem CE) zadań, o których mowa w art. 59 ust. 3-4 ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku, tj.:
• informowanie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o wynikach przeprowadzanych kontroli w zakresie spełnienia przez wyroby zasadniczych, szczegółowych lub innych wymagań;
• przekazywanie Prezesowi UOKiK informacji o wszczęciu i zakończeniu postępowań w zakresie wprowadzonych do obrotu lub oddanych do użytku wyrobów niezgodnych z zasadniczymi, szczegółowymi lub innymi wymaganiami;
• niezwłoczne przekazywanie Prezesowi UOKiK kopii wydanych decyzji, wymienionych w art. 84 ust. 2 i art. 85 ust. 4ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku;
• współpraca z Prezesem UOKiK i innymi organami wyspecjalizowanymi oraz organami celnymi.

3) Jaki jest zakres działania organów nadzoru budowlanego w sprawach wyrobów budowlanych?
Zakres działania organów nadzoru budowlanego w sprawach wyrobów budowlanych został określony przepisami ustaw:

• o wyrobach budowlanych,
• z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (Dz. U. poz. 542, z późn. zm.),
• Prawo budowlane.

Przepisami ustawy o wyrobach budowlanych określono zasady wprowadzania do obrotu lub udostępniania na rynku krajowym wyrobów budowlanych, zasady kontroli wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu lub udostępnianych na rynku oraz właściwość organów w zakresie wykonywania zadań administracyjnych i obowiązków wynikających z rozporządzenia Nr 305/2011.
Zgodnie z art. 11 ustawy o wyrobach budowlanych organami właściwymi w sprawach wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu, oraz organami nadzoru rynku w rozumieniu ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku, są:

• wojewódzcy inspektorzy nadzoru budowlanego, oraz
• Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.

Do obowiązków wojewódzkich inspektorów nadzoru budowlanego należy m.in.: prowadzenie kontroli planowych i doraźnych (u producentów, importerów i sprzedawców) wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu lub udostępnianych na rynku krajowym, prowadzenie postępowań administracyjnych w pierwszej instancji (z zastrzeżeniem sytuacji, gdy postępowanie administracyjne w pierwszej instancji, na podstawie ustaleń dokonanych w wyniku kontroli, prowadzi Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego), zlecanie badań pobranych w toku kontroli próbek wyrobów budowlanych, wydawanie dla organów celnych opinii o wyrobach budowlanych oraz przekazywanie Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego informacji o wynikach zleconych badań próbek, przeprowadzonych kontrolach wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu lub udostępnianych na rynku krajowym oraz wydanych postanowieniach i decyzjach, a także o wydanych ww. opiniach. Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego może również wezwać powiatowego inspektora nadzoru budowlanego do przeprowadzenia kontroli wskazanej budowy lub robót budowlanych w zakresie stosowania określonych wyrobów budowlanych.

Natomiast Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego jest organem wyższego stopnia w stosunku do wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego w sprawach administracyjnych z zakresu wyrobów budowlanych. Prowadzi on Krajowy Wykaz Zakwestionowanych Wyrobów Budowlanych, zatwierdza wojewódzkie roczne plany kontroli, przedstawia Prezesowi UOKiK do zaopiniowania okresowe plany kontroli wprowadzonych do obrotu wyrobów budowlanych w systemie europejskim (podlegających rozporządzeniu Nr 305/2001, tj. objętych normami zharmonizowanymi lub zgodnych z wydanymi dla nich europejskimi ocenami technicznymi) oraz sporządza i przekazuje ww. organowi sprawozdania z kontroli tych wyrobów. Gromadzi również informacje o wynikach zleconych badań próbek, przeprowadzonych kontrolach wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu lub udostępnianych na rynku krajowym, wydanych postanowieniach, decyzjach i opiniach, a także prowadzi kontrole działania wojewódzkich inspektorów nadzoru budowlanego oraz punkt kontaktowy do spraw wyrobów budowlanych, o którym mowa w art. 10 ww. rozporządzenia Nr 305/2011.

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego posiada ponadto ustawowe uprawnienia w stosunku do wojewódzkich inspektorów nadzoru budowlanego, pozwalające mu m.in. na wprowadzanie do wojewódzkich rocznych planów kontroli określonych zadań, wzywanie ww. organów do przeprowadzenia kontroli doraźnych w określonym zakresie, jak również na wydawanie wojewódzkim inspektorom nadzoru budowlanego wytycznych i zaleceń dotyczących kontroli wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu lub udostępnianych na rynku krajowym oraz sprawowanie nadzoru nad ich realizacją. Może także wydawać wojewódzkim inspektorom nadzoru budowlanego wytyczne i zalecenia zapewniające jednolitość postępowań w sprawach wyrobów budowlanych (zob. przepisy rozdziału 3 ustawy o wyrobach budowlanych, tj. art. 11 – 15 ustawy).

Jednocześnie postanowieniami art. 16 – 33 ustawy o wyrobach budowlanych zostały określone zasady kontroli wyrobów budowlanych oraz szczególne uregulowania dotyczące postępowania administracyjnego w sprawach wyrobów budowlanych wprowadzanych do obrotu lub udostępnianych na rynku krajowym. Oznacza to, że postępowanie administracyjne w sprawach wyrobów budowlanych podlega w ograniczonym zakresie przepisom ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23), tj. wyłącznie w zakresie nieuregulowanym przepisami ustawy o wyrobach budowlanych.

Ponadto pewne zadania dla organów nadzoru budowlanego, jako organów sprawujących nadzór nad rynkiem wyrobów budowlanych w zakresie wyrobów budowlanych, objętych rozporządzeniem Nr 305/2011, zostały określone przepisami ustawy o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku(ww. organy nadzoru budowlanego są organami nadzoru rynku, w rozumieniu tej ustawy).

Natomiast zgodnie z przepisami ustawy - Prawo budowlane, do zadań organów nadzoru budowlanego należy m.in. kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego, w tym kontrola zgodności wykonywania robót budowlanych z  przepisami prawa budowlanego – a więc również kontrola prawidłowości stosowania wyrobów przy wykonywaniu robót budowlanych, do której odnosi się art. 10 tej ustawy.

1) Czego może żądać kontrolujący od kontrolowanego producenta albo importera?
Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych, w trakcie kontroli kontrolujący może żądać od kontrolowanego producenta albo importera przedstawienia:

• deklaracji właściwości użytkowych lub krajowej deklaracji zgodności (od 1 stycznia 2017 r. – krajowej deklaracji);
• nazwy i adresu zakładu, w którym wyrób budowlany jest wytwarzany, a w przypadku wyrobów importowanych nazwy i adresu producenta;
• karty charakterystyki lub informacji o substancjach zawartych w wyrobie budowlanym, o których mowa odpowiednio w art. 31 lub art. 33 rozporządzenia REACH;
• ogólnego opisu wyrobu budowlanego, schematów, instrukcji stosowania, instrukcji obsługi oraz informacji dotyczących zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa, jakie wyrób budowlany stwarza podczas stosowania i użytkowania.

Zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy, kontrolujący może dodatkowo zażądać od producenta dokumentacji technicznej, o której mowa w art. 11 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011, a w przypadku importera wyznaczyć termin udostępnienia tej dokumentacji.

W trakcie kontroli, zgodnie z art. 18 ust. 5 pkt 1 i 4 ww. ustawy, kontrolujący może ponadto żądać od kontrolowanego:

• sporządzenia kopii oraz tłumaczeń na język polski dokumentów badanych w zakresie objętym kontrolą, jeżeli jest to niezbędne do przeprowadzenia kontroli;
• udzielenia w wyznaczonym terminie pisemnych lub ustnych wyjaśnień w sprawach objętych zakresem kontroli.

Natomiast zgodnie z art. 17 ust. 4 ustawy, kontrolowany oraz inne podmioty posiadające  dowody lub informacje niezbędne do ustalenia, czy wyrób budowlany spełnia wymagania określone tą ustawą są obowiązani do przekazania tych dowodów i udzielenia informacji na żądanie organu prowadzącego kontrolę. Tym samym organ może żądać na tej podstawie (w zw. z art. 18 ust. 5 pkt 1, uprawniającym organ do badania dokumentów w zakresie objętym kontrolą w tym w zakresie oceny zgodności o której mowa w art. 8 ust. 1), od producenta, jego upoważnionego przedstawiciela (w zakresie w jakim jest umocowany) oraz importera wyrobu, w szczególności, przedłożenia wszelkich innych informacji i dokumentów, niezbędnych do wykazania zgodności danego wyrobu budowlanego z krajową deklaracją zgodności, tj. dokumentację zawierającą istotne elementy  związane z wymaganym systemem oceny zgodności wyrobu budowlanego (np. dokumenty zakładowej kontroli produkcji, sprawozdania z badań, certyfikat zgodności).

2) Czego może żądać kontrolujący od kontrolowanego sprzedawcy?
Zgodnie z art. 18 ust. 3 ustawy o wyrobach budowlanych, w trakcie kontroli kontrolujący może żądać od kontrolowanego sprzedawcy:

• wskazania nazwy i adresu producenta, importera lub sprzedawcy, od którego nabył wyrób budowlany;
• dokumentów, instrukcji, informacji i opisów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 3 i 4, tj.:
• deklaracji właściwości użytkowych lub krajowej deklaracji zgodności (od 1 stycznia 2017 r. – krajowej deklaracji),
• karty charakterystyki lub informacji o substancjach zawartych w wyrobie budowlanym, o których mowa odpowiednio w art. 31 lub art. 33 rozporządzenia REACH,
• ogólnego opisu wyrobu budowlanego, schematów, instrukcji stosowania, instrukcji obsługi oraz informacji dotyczących zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa, jakie wyrób budowlany stwarza podczas stosowania i użytkowania.

W przypadku gdy kontrolowany wyrób budowlany może stwarzać zagrożenie dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska, kontrolujący może żądać od kontrolowanego sprzedawcy, jeżeli producent lub importer ma siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przedstawienia, w wyznaczonym terminie, dokumentacji technicznej, o której mowa w art. 11 ust. 1 rozporządzenia Nr 305/2011 (zobacz art. 18 ust. 4 ustawy).

W trakcie kontroli, zgodnie z art. 18 ust. 5 pkt 1 i 4 ww. ustawy, kontrolujący może ponadto żądać od kontrolowanego:

• sporządzenia kopii oraz tłumaczeń na język polski dokumentów badanych w zakresie objętym kontrolą, jeżeli jest to niezbędne do przeprowadzenia kontroli;
• udzielenia w wyznaczonym terminie pisemnych lub ustnych wyjaśnień w sprawach objętych zakresem kontroli.

Natomiast zgodnie z art. 17 ust. 4 ustawy o wyrobach budowlanych, kontrolowany oraz inne podmioty posiadające  dowody lub informacje niezbędne do ustalenia, czy wyrób budowlany spełnia wymagania określone tą ustawą są obowiązani do przekazania tych dowodów i udzielenia informacji na żądanie organu prowadzącego kontrolę. Tym samym organ może żądać na tej podstawie (w zw. z art. 18 ust. 5 pkt. 1 uprawniającym organ do badania dokumentów w zakresie objętym kontrolą), od dystrybutora wyrobu, np. informacji wynikających z rozporządzenia Nr 305/2011 niezbędnych do wykazania zgodności danego wyrobu budowlanego z deklaracją właściwości użytkowych i z innymi mającymi zastosowanie wymaganiami określonymi w tym rozporządzeniu (zobacz art. 14 ust. 5 rozporządzenia nr 305/2011).

1) Kiedy organ nadzoru budowlanego wszczyna postępowanie administracyjne w sprawie wyrobu budowlanego niespełniającego wymagań?
Właściwy organ nadzoru budowlanego wszczyna postępowanie administracyjne w sprawie wyrobu budowlanego, wprowadzonego do obrotu lub udostępnionego na rynku krajowym, jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli u producenta, importera lub sprzedawcy ustali, że wyrób nie spełnia wymagań ustawy o wyrobach budowlanych. Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 1a tej ustawy, postępowanie w sprawie wyrobów budowlanych niespełniających wymagań określonych w niniejszej ustawie wszczyna się z urzędu, na podstawie ustaleń kontroli. Powyższe oznacza, że ww. organ nie może wszcząć postępowania administracyjnego na podstawie np. złożenia zawiadomienia, że wyrób nie spełnia wymagań, jeśli nie dokona stosownych ustaleń w wyniku przeprowadzonej kontroli.
Prowadzenie postępowań administracyjnych w pierwszej instancji, co do zasady, należy do obowiązków wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego (art. 13 ust. 1 pkt 2). Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego może prowadzić postępowania administracyjne w pierwszej instancji na podstawie ustaleń dokonanych w wyniku kontroli. W takim przypadku wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego nie wszczyna postępowania administracyjnego (art. 14 ust. 3a).

2) Kto może być stroną w postępowaniu administracyjnym w sprawie wyrobu budowlanego wprowadzonego do obrotu lub udostępnionego na rynku krajowym?
Stronami w postępowaniu administracyjnym, dotyczącym wprowadzonego do obrotu lub udostępnionego na rynku krajowym wyrobu budowlanego niespełniającego wymagań określonych w ustawie o wyrobach budowlanych, są producent, importer lub sprzedawca wyrobu budowlanego (art. 33 ust. 1 ww. ustawy).
Przez producenta, zgodnie z art. 2 pkt 19 rozporządzenia Nr 305/2011 należy rozumieć osobę fizyczną lub prawną, która produkuje wyrób budowlany lub która zleca zaprojektowanie lub wyprodukowanie wyrobu budowlanego i wprowadza ten wyrób do obrotu pod własną nazwą lub znakiem firmowym. Jednocześnie, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o wyrobach budowlanych, poprzez producenta należy rozumieć także upoważnionego przedstawiciela producenta, a więc osobę fizyczną lub prawną mającą siedzibę w Unii, która otrzymała pisemne pełnomocnictwo producenta do wykonywania w jego imieniu określonych zadań (por. art. 2 pkt 22 rozporządzenia Nr 305/2011). Ponadto należy zauważyć, iż zgodnie z art. 15 rozporządzenia Nr 305/2011 importera lub dystrybutora uważa się na użytek tego rozporządzenia za producenta, wskutek czego podlegają oni obowiązkom producenta określonym w art. 11, w przypadku gdy wprowadzają oni wyrób do obrotu pod własną nazwą lub znakiem towarowym lub gdy zmieniają oni w taki sposób wyrób budowlany wcześniej wprowadzony do obrotu, że może to wpływać na zgodność z deklaracją właściwości użytkowych.
Przez importera, w myśl art. 2 pkt 21 rozporządzenia Nr 305/2011, należy rozumieć osobę fizyczną lub prawną mającą siedzibę w Unii, która wprowadza wyrób budowlany z państwa trzeciego do obrotu w Unii.
Natomiast sprzedawcą jest dystrybutor, o którym mowa w art. 2 pkt 20 rozporządzenia Nr 305/2011, czyli osoba fizyczna lub prawna w łańcuchu dostaw, inna niż producent lub importer, która udostępnia wyrób budowlany na rynku  (art. 2 pkt 7 ustawy o wyrobach budowlanych).
Organizacja społeczna może występować z żądaniem dopuszczenia do udziału w postępowaniu administracyjnym tylko w przypadku, gdy strona postępowania jest członkiem tej organizacji. Przepisów art. 31 § 1, 4 i 5 Kodeksu postępowania administracyjnego, które regulują kwestie występowania organizacji społecznej w sprawie administracyjnej dotyczącej innej osoby, nie stosuje się w postępowaniach prowadzonych na podstawie ustawy o wyrobach budowlanych (art. 33 ust. 2 ustawy o wyrobach budowlanych).

3) Jakie orzeczenia może wydać organ prowadzący postępowanie administracyjne w sprawie wyrobów budowlanych, w wyniku kontroli u sprzedawcy?
Zgodnie z przepisami art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy o wyrobach budowlanych, w wyniku kontroli u sprzedawcy, w przypadku stwierdzenia, że wyrób budowlany nie spełnia wymagań określonych w ww. ustawie, a w szczególności w przypadku stwierdzenia niezgodności, o których mowa w art. 59 rozporządzenia Nr 305/2011, albo w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w oznakowaniu znakiem budowlanym, braku oznakowania znakiem budowlanym, braku krajowej deklaracji lub jej nieprawidłowego sporządzenia oraz w przypadku, gdy dokumentacja techniczna jest niekompletna lub niedostępna u kontrolowanego (art. 31a ust. 5 ustawy), właściwy organ wydaje:

• postanowienie zakazujące dalszego udostępniania wyrobu budowlanego przez sprzedawcę, wyznaczając termin usunięcia określonych nieprawidłowości(art. 30 ust. 1 pkt 1).

Na ww. postanowienie przysługuje zażalenie (art. 30 ust. 1a).
Natomiast w przypadku nieusunięcia w terminie nieprawidłowości określonych w postanowieniu, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 1, właściwy organ zakazuje, w drodze decyzji, obrotu wyrobem budowlanym (art. 30 ust. 2 ustawy).
Zgodnie z art. 31a ust. 4 ustawy, postanowienia i decyzje (o których mowa w art. 30 ustawy) wydaje się w zależności od rodzaju stwierdzonych niezgodności wyrobu budowlanego z wymaganiami określonymi ustawą o wyrobach budowlanych oraz od stopnia zagrożenia powodowanego przez wyrób budowlany, mając na celu, w szczególności, zapobieżenie powstaniu zagrożenia lub usunięcie już istniejącego oraz zapewnienie bezpieczeństwa, zdrowia i życia użytkowników obiektów budowlanych, a także ochronę środowiska. Tym samym, w uzasadnionych przypadkach, w miejsce ww. postanowienia, właściwy organ wydaje:

• decyzję zakazującą dalszego udostępniania wyrobu budowlanego przez sprzedawcę oraz decyzję nakazującą wycofanie z obrotu tego wyrobu przez producenta lub importera (art. 30 ust. 1 pkt 2), albo
• decyzję nakazującą wycofanie z obrotu wyrobu budowlanego przez sprzedawcę, jeżeli producent lub importer ma siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 30 ust. 1 pkt 3).

Wszystkie ww. decyzje, na mocy przepisu art. 30 ust. 3 ustawy, podlegają natychmiastowemu wykonaniu.
Ponadto, na podstawie art. 31a ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych, właściwy organ w decyzji nakazującej wycofanie z obrotu wyrobu budowlanego, o której mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy, może także nakazać odpowiednio producentowi, importerowi lub sprzedawcy odkupienie wyrobu na żądanie osób, które faktycznie nim władają. W decyzji, o której mowa powyżej, właściwy organ może również nakazać powiadomienie przez stronę postępowania konsumentów lub użytkowników wyrobu budowlanego o stwierdzonych niezgodnościach z wymaganiami określonymi ustawą o wyrobach budowlanych, określając termin i sposób ich powiadomienia (art. 31a ust. 2 ustawy).
Wskazać także należy, że w myśl art. 31a ust. 3 ustawy o wyrobach budowlanych w przypadku wydania decyzji stwierdzającej, że wyrób budowlany nie spełnia wymagań określonych tą ustawą, właściwy organ może nakazać, w drodze decyzji, zniszczenie wyrobu budowlanego na koszt producenta, importera lub sprzedawcy, jeżeli producent lub importer mają siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o ile w inny sposób nie można usunąć zagrożeń spowodowanych przez ten wyrób.

4) Jakie orzeczenia może wydać organ prowadzący postępowanie administracyjne w sprawie wyrobów budowlanych, w wyniku kontroli u producenta albo importera?
Zgodnie z przepisami art. 31 ust. 1 ustawy o wyrobach budowlanych, w wyniku kontroli u producenta albo importera, w przypadku stwierdzenia, że wyrób budowlany nie spełnia wymagań określonych w ww. ustawie, a w szczególności w przypadku stwierdzenia niezgodności, o których mowa w art. 59 rozporządzenia Nr 305/2011, albo w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w oznakowaniu znakiem budowlanym, braku oznakowania znakiem budowlanym, braku krajowej deklaracji lub jej nieprawidłowego sporządzenia oraz w przypadku, gdy dokumentacja techniczna jest niekompletna lub niedostępna u kontrolowanego (art. 31a ust. 5 ustawy), właściwy organ wydaje:

• postanowienie zakazujące dalszego udostępniania wyrobu budowlanego, wyznaczając termin usunięcia określonych nieprawidłowości(art. 31 ust. 1 pkt 1).

Na ww. postanowienie przysługuje zażalenie (art. 31 ust. 1a).
Natomiast w przypadku nieusunięcia w terminie nieprawidłowości określonych w postanowieniu, o którym mowa w art. 31 ust. 1 pkt 1, właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, wycofanie z obrotu wyrobu budowlanego (art. 31 ust. 2 ustawy).
Zgodnie z art. 31a ust. 4 ustawy, postanowienia i decyzje (o których mowa w art. 31 ustawy) wydaje się w zależności od rodzaju stwierdzonych niezgodności wyrobu budowlanego z wymaganiami określonymi ustawą o wyrobach budowlanych oraz od stopnia zagrożenia powodowanego przez wyrób budowlany, mając na celu, w szczególności, zapobieżenie powstaniu zagrożenia lub usunięcie już istniejącego oraz zapewnienie bezpieczeństwa, zdrowia i życia użytkowników obiektów budowlanych, a także ochronę środowiska. Tym samym, w uzasadnionych przypadkach, w miejsce ww. postanowienia, właściwy organ wydaje:

• decyzję nakazującą wycofanie z obrotu wyrobu budowlanego (art. 31 ust. 1 pkt 2), albo
• decyzję nakazującą ograniczenie udostępniania wyrobu budowlanego użytkownikowi, konsumentowi i sprzedawcy (art. 31 ust. 1 pkt 3).

Wszystkie ww. decyzje, na mocy przepisu art. 31 ust. 3 ustawy, podlegają natychmiastowemu wykonaniu.
Ponadto, na podstawie art. 31a ust. 1 ustawy wyrobach budowlanych, właściwy organ w decyzji nakazującej wycofanie z obrotu wyrobu budowlanego, o której mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy, może także nakazać odpowiednio producentowi, importerowi lub sprzedawcy odkupienie wyrobu na żądanie osób, które faktycznie nim władają. W decyzji, o której mowa powyżej, właściwy organ może również nakazać powiadomienie przez stronę postępowania konsumentów lub użytkowników wyrobu budowlanego o stwierdzonych niezgodnościach z wymaganiami określonymi ustawą o wyrobach budowlanych, określając termin i sposób ich powiadomienia (art. 31a ust. 2 ustawy).
Wskazać także należy, że w myśl art. 31a ust. 3 ustawy o wyrobach budowlanych w przypadku wydania decyzji stwierdzającej, że wyrób budowlany nie spełnia wymagań określonych tą ustawą, właściwy organ może nakazać, w drodze decyzji, zniszczenie wyrobu budowlanego na koszt producenta, importera lub sprzedawcy, jeżeli producent lub importer mają siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o ile w inny sposób nie można usunąć zagrożeń spowodowanych przez ten wyrób.

5) Kiedy właściwy organ nadzoru budowlanego może umorzyć postępowanie administracyjne w sprawie wyrobu budowlanego wprowadzonego do obrotu?
Właściwy organ wydaje decyzję o umorzeniu postępowania administracyjnego, jeżeli zajdzie jedna z przesłanek określonych w art. 32 ustawy o wyrobach budowlanych, tj. jeżeli:

• stwierdzi, że wyrób budowlany spełnia wymagania określone ustawąo wyrobach budowlanych;
• niezgodność wyrobu budowlanego z wymaganiami określonymi ww. ustawą została usunięta albo wyrób ten został wycofany z obrotu;
• postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe.

Natomiast, zgodnie z art. 32a ustawy, w przypadku gdy po wydaniu decyzji, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 i 3 i ust. 2 oraz w art. 31 ust. 1 pkt 2 i ust. 2, niezgodności wyrobu budowlanego z wymaganiami określonymi niniejszą ustawą zostały usunięte lub wyrób budowlany został wycofany z obrotu, właściwy organ na wniosek producenta, importera lub sprzedawcy, w drodze decyzji, stwierdza:

• usunięcie niezgodności wyrobu budowlanego z wymaganiami określonymi niniejszą ustawą albo
• wycofanie z obrotu wyrobu budowlanego.

6) Jakie sankcje wywołuje wprowadzenie do obrotu lub udostępnienie na rynku krajowym wyrobu budowlanego niespełniającego wymagań określonych w ustawie?
Zgodnie z przepisami ustawy o wyrobach budowlanych, grzywnie podlega ten, kto (art. 34):

• wprowadza do obrotu wyrób budowlany nienadający się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych;
• umieszcza oznakowanie CE albo znak budowlany na wyrobie budowlanym, który nie posiada właściwości użytkowych określonych w deklaracji właściwości użytkowych lub krajowej deklaracji (zgodności);
• umieszcza na wyrobie budowlanym znak podobny do oznakowania CE albo znaku budowlanego, mogący wprowadzić w błąd użytkownika, konsumenta lub sprzedawcę tego wyrobu,
• umieszcza znak budowlany na wyrobie, niebędącym wyrobem budowlanym.

Natomiast karze grzywny podlega ten, kto (art. 35a):

• udostępnia na rynku wyrób budowlany bez oznakowania CE lub bez znaku budowlanego, lub bez informacji towarzyszącej tym znakom,
• nie sporządza lub sporządza w sposób nieprawidłowy deklarację właściwości użytkowych lub krajową deklarację,
• umieszcza w sposób nieprawidłowy oznakowanie CE lub znak budowlany na wyrobie budowlanym,
• nie sporządza dokumentacji technicznej.

W szczególności, w przypadku wydania, w wyniku postępowania administracyjnego, decyzji administracyjnej potwierdzającej naruszenie przepisów ustawy o wyrobach budowlanych, które jednocześnie stanowi jedno z przestępstw, o których mowa w art. 34 ustawy o wyrobach budowlanych, właściwy organ nadzoru budowlanego zobowiązany jest zawiadomić o tym fakcie organy ścigania wskazane odpowiednio w art. 45 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. ustawy – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.), tj. odpowiednio właściwego prokuratora. Zatem, organ nadzoru budowlanego prowadzący postępowanie administracyjne w pierwszej instancji zobowiązany jest do zawiadomienia właściwych organów ścigania o popełnieniu przestępstwa niezwłocznie po wydaniu takiej decyzji (decyzja nie musi być ostateczna, tym samym zaskarżenie decyzji administracyjnej nie powoduje zwolnienia z obowiązku zawiadomienia przez organ pierwszej instancji właściwego organu ścigania o fakcie popełnienia przestępstwa). Wraz z zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa właściwy organ powinien przedstawić zebrane w toku prowadzonego postępowania kontrolnego lub administracyjnego dowody. Dowodami mogą być w szczególności: protokoły przeprowadzonych kontroli, próbki wyrobów budowlanych, dokumentacja wyrobu, zeznania świadków oraz wszelkie inne dokumenty uzyskane lub wytworzone w toku postępowania.
Natomiast orzekanie w sprawach określonych w art. 35a ustawy o wyrobach budowlanych następuje na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2013 r. poz. 395 z późn. zm.).